ภาพนี้เป็นรือพระยุคแรกๆ ของสงขลาหรือไม่ครับ ()

[Big MaHad]

ไหนๆ ก็มีคนเปิดประเด็นเรื่องเรือพระไปแล้วนะครับ
ทำให้ผมนึกถึงภาพที่ ดร. J. Broum เคยถ่ายไว้ ที่ได้แปลด้วยโปรแกรมแล้วได้คำอธิบายว่า Siam, a religious ceremony in Siam, about 8 km from Singory แล้วในภาพก็มีรูปเรือหนึ่งลำประกอบด้วย ซึ่งผมไม่แน่ใจว่าเรือในภาพดังกล่าวจะเป็นเรือพระในยุคนั้นหรือไม่ (ค.ศ. 1929)

ซึ่งผมมีคำถาม และข้อสังเกตจากภาพนี้ดังนี้ครับ

1. ภาพนี้ใช่ภาพเรือพระหรือไม่ เพราะดูแล้วเป็นเรือที่มีการตกแต่งด้วยผ้า และธงทิว และมีการทำเสาขึ้นไปคล้ายๆซุ้ม แต่ยังไม่เห็นว่ามีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่บนเรือ ซึ่งอาจจะเป็นไปได้ว่ายังตกแต่งไม่เสร็จ หรืออยู่ในขั้นตอนการเตรียมอยู่

2. หากไม่ใช่เรือพระจะมีประเพณีใดอีกบ้างในจังหวัดสงขลา  ที่เกี่ยวข้องกับศาสนาที่มีเรือเป็นองค์ประกอบ เพราะตามคำอธิบายระบุไว้ว่าเป็นประเพณีอันเนื่องมาจากศาสนา อาจะเป็นไปได้ไหมที่จะเป็น การแข่งเรือในช่วงออกพรรษาหรือทอดกฐิน แต่ดูจากภาพแล้วไม่น่าจะเป็นเรือที่ใช้แข่งขันเพราะประดับตกแต่งมากเกินไป หรือจะเป็นการประกวดเรือแบบสวยงาม 

3. เรือที่มีรูปทรงอย่างในภาพเรียกว่าเรืออะไรครับ

4. ข้อมูลระบุว่าจุดที่ถ่ายภาพนี้ห่างจากเมืองสงขลา 8 กิโลเมตร ไม่ทราบว่าจากสภาพภูมิประเทศน่าจะอยู่ในท้องที่ใดครับ ที่ห่างออกไปประมาณ 8 กิโลเมตร

ท่านสมาชิกทั้งหลายมีความเห็นว่าอย่างไรบ้างครับ

[Big MaHad]

อีกภาพในชุดเดียวกันครับ
คุณค่าเพิ่มเติมที่ได้จากภาพ
1. การแต่งกายของชาวบ้านสงขลาในยุคนั้น จะเห็นว่าผู้ชายนิยมจะนุ่งโจงกระเบน ไม่สวมเสื้อ บางส่วนก็นุ่งเป็นผ้าสโร่ง ส่วนผู้หญิงก็นุ่งโจงกระเบนเช่นกัน แต่ส่วนบนจะใช้ผ้าแถบคาด หรือสวมเสื้อทั้งแขนสั้นและแขนยาว ส่วนเด็กๆก็นุ่งโจงกระเบนเช่นเดียวกัน

2. ความงามในแง่ของสถาปัตยกรรมรูปแบบของศาลาริมทาง ที่มีหลังคาเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่นภาคใต้ครับ

[คนเขารูปช้าง]

คุณ Big MaHad ครับ เว็บของ  Dr. J. Broum ผมก็เคยเข้าไปอ่านและดูภาพเก่าๆของสงขลา
และเคยสงสัยเหมือนกันครับว่ารูปนี้เป็นเรือพระหรือไม่ ระยะห่างจากเมืองสงขลาประมาณ ๘ กม.นั้นน่าจะเป็นแถว
หมู่บ้าน ริมทะเลสาบระหว่าง อ.สิงหนครกับ อ.ระโนดครับ แต่ไม่แน่ใจว่า Dr. J. Broum ท่านไปท่องในทะเลสาบทางเรือ
หรือเปล่า เพราะในเว็บของท่านเคยเห็นท่านเดินทางโดยรถคล้ายรถบรรทุกขนาดเล็ก มีอุปกรณ์ล้างฟิล์มและห้องมืดมาด้วย
ส่วนตัวผมคิดว่าไม่น่าจะใช่ เรือพระ  ลักษณะจะคล้ายประเพณีลอยเรือของชาวเล ทางฝั่งอันดามันมากกว่า แต่ผมโตมาในเมือง
ไม่เคยได้ยินเรื่องเล่าว่ามีประเพณีคล้ายชาวเล แถวๆสงขลาครับ
ถ้า Dr. J. Broum เดินทางออกจากสงขลามาทางหาดใหญ่ซึ่งขณะนั้นคงมีถนนดีพอควรให้ใช้รถได้แล้ว ๘ กม.จากเมืองก็มาถึงบริเวณ
บ้านเขารูปช้างที่ผมอยู่ในปัจจุบัน และคงไม่มีถนนเข้าถึงชายทะเล(ทะเลสาบฯ)ซึ่งขณะนั้นน่าจะเต็มไปด้วยป่าเสม็ดและชายเลน
ไม่เห็นมีศาลาที่พัก และภูมิประเทศแบบที่เห็นในรูป นึกไม่ออกจริงๆครับ

[หม่องวิน มอไซ]

แม้ถนนสงขลา-หาดใหญ่จะใช้การได้ดีตั้งแต่สมัย ร.๖ แล้ว
และมีรถไฟใช้ตั้งแต่ ค.ศ.1914 ก่อนที่ ดร.บอมจะมาถึงสงขลา ๑๕ ปี
แต่คิดเหมือนพี่คนเขารูปช้างครับ ว่าไม่น่าจะมาแถวเขารูปช้าง ซึ่งยังเต็มไปด้วยป่าเสม็ด

ศาลาแบบนี้ พบมากแถวสิงหนครในปัจจุบัน เป็นศาลาที่สวยมากครับ

กระทู้นี้จุดประกายให้ศึกษาเรื่องเรือพระครับ ว่าเริ่มมีตั้งแต่ยุคสมัยใด

[Singoraman]

๑. ผมว่าน่าจะไม่ใช่เรือพระ เพราะขาดองค์ประกอบสำคัญ คือ "พระลาก" และ "ยอดนม" เชียกกะแลไม่ค่อยเห็น
๒. ผมว่าน่าจะเป็น "ทำบุญชายเล" เพราะผมเคยมีโอกาสร่วมทำบุญชายเล มาแล้วหลายหนสมัยเด็ก ๆ
๓. การลากพระในสงขลา มี ๒ ช่วง คือ เดือน ๑๑ กับ เดือน ๕ ถ้าตรวจสอบวันเข้ามาในสงขลา ของ ดร.จิม แล้ว ถ้าตรงกับช่วงดังกล่าว
     อาจสรุปได้ว่า เป็นประเพณีอะไร
๔. ผมอยากชวนเทศบาลนครสงขลา รื้อฟื้นประเพณี "ทำบุญชายเล" สักที เพราะต่อไปจะไม่มีชายเล ให้เห็นแล้ว

[บ๋าวไช]

ผ้มว่า ร่มไฟ  ของงานศพปักษ์ใต้บ้านเรา  เพราะว่ามีเสา 4 เสา เหมือนก่อนๆ  อาจจะใส่เรือลากเหมือนเรือพระ...น่าหว่า

[บ๋าวไช]

มาซ้ำให้ ชัวร์  ครับ..หมัน แน่ นอน พิธีแห่ศพโดยใช้คานหามครับ....ผ้ม...บีคอส...เพราะว่าเห็นคานหาม  ลุยเสียเหม็ด...มีร่มไฟ  ที่เห็นประจำในสมัย  ก่อน  ครับที่ต้องแห่ศพ  พร้อมร่มไฟ  ไป ป่าช้า ครับ  หลานั่น  ก้อน่า เป็นหลาที่ป่าช้า ครับ  แลรูปให้ดีจะเห็นเหมือนมีโลงศพวางอยู่ครับ...ถึง ม่าย ช่าย หมอ ลัพธ์ กะ  ฟัน ธง  หมัน แน่  แน้

[Big MaHad]

มาซ้ำให้ ชัวร์  ครับ..หมัน แน่ นอน พิธีแห่ศพโดยใช้คานหามครับ....ผ้ม...บีคอส...เพราะว่าเห็นคานหาม  ลุยเสียเหม็ด...มีร่มไฟ  ที่เห็นประจำในสมัย  ก่อน  ครับที่ต้องแห่ศพ  พร้อมร่มไฟ  ไป ป่าช้า ครับ  หลานั่น  ก้อน่า เป็นหลาที่ป่าช้า ครับ  แลรูปให้ดีจะเห็นเหมือนมีโลงศพวางอยู่ครับ...ถึง ม่าย ช่าย หมอ ลัพธ์ กะ  ฟัน ธง  หมัน แน่  แน้

ข้อสังเกตนี้ผมว่าน่าสนใจดีครับ ว่าอาจจะเป็นเรือแห่งานศพ แต่ส่วนตัวผมไม่ค่อยมีความรู้เรื่องเกี่ยวกับงานศพเท่าไหร่ ไม่ทราบว่าคุณบ่าวไช๋ เห็นโลงศพตรงไหนครับ ผมยังมองไม่ค่อยเห็นจากในภาพ
อีกอย่างคือว่า ร่มไฟ ที่พูดถึงนี้คือตรงไหนครับ ใช่ซุ้มสี่เสาที่กางอยู่บนเรือหรือเปล่าครับ

ข้อสังเกตต่อมาคือดูจากภาพแล้วจะเห็นคนใส่ชุดโทนขาวๆ เยอะอาจจะเป็นไปได้ว่ามางานสพ แต่ภาพนี้มันเป็นภาพขาวดำ เลยฟันธงไม่ค่อยได้
ข้อสังเกตต่อมาคือในภาพชุดเดียวกันนี้ มีการถ่ายภาพบริเวณที่ฝังศพ (เปรว) ไว้ด้วย และมีรูป สามส้าง ที่เป็นเสากั้นขึ้นไปสี่เสา

ดังนั้นอาจจะเป็นไปได้ว่าภาพนี้เป็นภาพงานศพของชาวบ้านครับ ถ้าให้ดีถ้ามีใครมีภาพอื่นมาประกอบเพื่อยืนยันว่ามีการแห่ศพใส่เรือแบบนี้ในท้องที่จังหวัดสงขลาก็จะดีมากครับ

ไม่ทราบว่าท่านอื่นๆ ว่าอย่างไรกันบ้างครับ

[Big MaHad]

อันนี้เป็นภาพ สามส้าง ที่ผมพูดถึงไว้ครับ คำบรรยายภาพอธิบายไว้ว่า Siam, the cemetery Singory
ซึ่งมันคือป่าช้าแน่นอน อย่างไม่ต้องสงสัย

[Big MaHad]

ภาพต่อๆมาก็อธิบายเหมืนกันว่าคือป่าช้า

[Big MaHad]

ภาพต่อมาครับ

[Big MaHad]

ดังนั้นจึงอาจจะเป็นไปได้ว่า ดร. จิม ได้ผ่านมาตอนที่มีงานศพขึ้นมาพอดี เลยถ่ายรูปอื่นๆในป่าช้าเพิ่มเติมมาด้วย แต่ที่น่าสังเกตคือสภาพภูมิประเทศรูปแรกๆ ที่มีเรือ ดูเหมือนจะเป็นทุ่ง  แต่ในรูปหลังๆนั้นดูเป็นป่าทึบสักหน่อย คงจะอยู่ห่างกันพอสมควรก็เป็นได้

[Big MaHad]

๑. ผมว่าน่าจะไม่ใช่เรือพระ เพราะขาดองค์ประกอบสำคัญ คือ "พระลาก" และ "ยอดนม" เชียกกะแลไม่ค่อยเห็น
๒. ผมว่าน่าจะเป็น "ทำบุญชายเล" เพราะผมเคยมีโอกาสร่วมทำบุญชายเล มาแล้วหลายหนสมัยเด็ก ๆ
๓. การลากพระในสงขลา มี ๒ ช่วง คือ เดือน ๑๑ กับ เดือน ๕ ถ้าตรวจสอบวันเข้ามาในสงขลา ของ ดร.จิม แล้ว ถ้าตรงกับช่วงดังกล่าว
     อาจสรุปได้ว่า เป็นประเพณีอะไร
๔. ผมอยากชวนเทศบาลนครสงขลา รื้อฟื้นประเพณี "ทำบุญชายเล" สักที เพราะต่อไปจะไม่มีชายเล ให้เห็นแล้ว

ประเด็นของคุณ Singoraman ก็น่าสนใจไม่แพ้กันครับ แต่ผมมีข้อสงสัยอยากจะสอบถามเพิ่มเติมดังนี้ครับ

1. เพราะเหตุใด สงขลาจึงมีการลากพระ 2 ช่วงครับ เพราะตามความเข้าใจของผม โดยทั่วไปในภาคใต้จะลากพระช่วงออกพรรษา คือในช่วงเดือน 11 ที่มีความเชื่อเกี่ยวกับการฉลองพระพุทธเจ้าเสด็จกลับโลกหลังจากโประพระพุทธมารดา การลากพระในช่วงเดือน 5 นี้ผมไม่เคยทราบมาก่อนเลย แล้วไม่ทราบว่ามีคติหรือความเชื่อเรื่องใดครับ ที่ทำการลากพระในช่วงเดือน 5 ครับ

2.ส่วนเรื่องทำบุญชายเล นี้ก็เป็นเรื่องใหม่อีกเช่นกัน ไม่เคยได้ยินประเพณีนี้มาก่อนเลย ยังไงรบกวนคุณSingoraman เล่าความเป็นมาให้ทราบกันด้วยนะครับผม


ขอบคุณมากครับ

[Kungd4d]

 :D :D  จากการวิเคราะห์ของท่านบ๋าวไซ น่าจะใกล้เคียงมากที่สุดแล้วล่ะ เพราะว่าดูๆแล้วก็มีองค์ประกอบหลายอย่างเกี่ยวกับพิธีเผาศพครับ  :D ;D

[Singoraman]

๑. บ๋าวไช ว่ามาน่าสนใจ เห็นสามส้างบนรถหรือเรือ ทำให้ต้องทบทวน
๒. ถ้าเป็นงานซาก ต้องไม่ใช่ศพธรรมดา แต่พื้นที่ ๆ พบ ส่วนใหญ่ซากเขาใช้วิธีหาม
๓. ต้องช่วยกันต่อไปเหมือนช่วยจันทร์
๔. งานลากพระเดือน ๕ มีในบางท้องถิ่น เช่น แถวบ่อแดง คูขุด  อ.สทิงพระ
      เหตุผลที่ต้องลากพระเดือน ๕ เพราะฝนไม่ตก แห้งแล้ง ชาวบ้านเชื่อว่าถ้าลากพระแล้วฝนอิตก เลยลากพระเดือน ๕ ขอฝน
       ประมาณแห่นางแมวของท้องถิ่นเอิน
๕.  ทำบุญชายเล ผมกำหมังหารูปภาพอยู่ เห็นแว๊ป ๆ สมัยก่อนบ้านผม (พานยาวเกาะถ้ำ) เขาทำทุกปี หนุมจีนคืออาหารหลัก

[Big MaHad]

๑. บ๋าวไช ว่ามาน่าสนใจ เห็นสามส้างบนรถหรือเรือ ทำให้ต้องทบทวน
๒. ถ้าเป็นงานซาก ต้องไม่ใช่ศพธรรมดา แต่พื้นที่ ๆ พบ ส่วนใหญ่ซากเขาใช้วิธีหาม
๓. ต้องช่วยกันต่อไปเหมือนช่วยจันทร์
๔. งานลากพระเดือน ๕ มีในบางท้องถิ่น เช่น แถวบ่อแดง คูขุด  อ.สทิงพระ
      เหตุผลที่ต้องลากพระเดือน ๕ เพราะฝนไม่ตก แห้งแล้ง ชาวบ้านเชื่อว่าถ้าลากพระแล้วฝนอิตก เลยลากพระเดือน ๕ ขอฝน
       ประมาณแห่นางแมวของท้องถิ่นเอิน
๕.  ทำบุญชายเล ผมกำหมังหารูปภาพอยู่ เห็นแว๊ป ๆ สมัยก่อนบ้านผม (พานยาวเกาะถ้ำ) เขาทำทุกปี หนุมจีนคืออาหารหลัก

ขอแตกประเด็ดเป็นเรื่องของกินเล็กน้อยครับ
เห็นข้อความนี้ของคุณ Singoraman แล้วเกิดสะดุดหู ถึงขนมจีน ขึ้นมาครับ สงสัยกำลังหิว อิอิ
งานบุญงานประเพณีต่างๆแถบบ้านเรานี้นิยมเลี้ยงขนมจีนเป็นหลักกันเลย บางครั้งก็กินกันเป็นอาหารเช้า แต่ว่ากันแล้วขนมจีนเป็นอาหารมอญ เหตุใดเล่าจึง มาเป็นที่นิยมแถบภาคใต้ได้ จนเป็นอาหารที่จำเป็นอย่างนึงในงานบุญต่างๆ อีกทั้งตามความเข้าใจของผม ในภาคใต้ไม่น่าจะมีชุมชนชาวมอญ แหล่งใหญ่ๆ อยู่เลย น่าจะมาสุดแถวๆ ราชบุรี แต่แถบระนองนี้ผมก็ไม่แน่ใจว่ายังมีมอญมาอยู่บ้างไหม
ท่านสมาชิกท่านใดพอมีแนวคิดอะไรที่จะอธิบายเรื่องนี้ได้บ้างไหมครับ

[Singoraman]

๑.  ผมทำท่าเห็นด้วยว่าสถานที่ ๆ ดร.จิม ถ่ายไว้ต้องเป็น "หลาเปรว"
๒. ถ้าทำบุญชายเล กะเบ่อะไม่เห็นพระ (หรือพระอยู่ในหลา)
๓. ถึงคะนี้ รูปเอิน ๆ ล้วนแต่เกี่ยวข้องกับ ศพ ทั้งเพ (สามส้าง หลุม เสาหลัก เป็นต้น)
๔. เรือพระกะยังทุ่มไม่ได้
๕. หนุมจีน เข้ามาอีกรายการหล่าว
๖. เนือย...พลางพ้น

[Kungd4d]

๑.  ผมทำท่าเห็นด้วยว่าสถานที่ ๆ ดร.จิม ถ่ายไว้ต้องเป็น "หลาเปรว"
๒. ถ้าทำบุญชายเล กะเบ่อะไม่เห็นพระ (หรือพระอยู่ในหลา)
๓. ถึงคะนี้ รูปเอิน ๆ ล้วนแต่เกี่ยวข้องกับ ศพ ทั้งเพ (สามส้าง หลุม เสาหลัก เป็นต้น)
๔. เรือพระกะยังทุ่มไม่ได้
๕. หนุมจีน เข้ามาอีกรายการหล่าว
๖. เนือย...พลางพ้น

   :D ;D ชัดเจนเลยครับ อ. Singoraman  :D  ;D

   ตอนนี้อยากกินหนมจีนกับข้าวยำแล้ว

[Big MaHad]

กระทู้นี้กลายพันธุ์ไปสนุกจริงๆเลยครับ เริ่มจากถามเรื่องเรือพระ  กลายไปเป็นงานศพ ออกไปเปรว แล้วจบด้วยขนมจีน อิอิอิ

ของกินอีกอย่างนึงที่ผมอยากหาที่มาที่ไปก็คือ เต้าคั่วครับ ว่าจริงๆแล้วเป็นอาหารของที่ใดกันแน่ เพราะเคยไปฝั่งมาเลย์ก็มีกินกัน เรียกว่ารอเย๊าะ หรือรอจ๊ะ อะไรสักอย่างนี่แหละครับ ไปแถวสุราษฎ์ พี่ท่านก็เรียกว่าผักบุ้งไต่ราวสะเนี่ย หุหุ พูดแล้วหิวววน้ำลายย้อยยเลยนิ

[ซิงโกร่าแมน]

ดับเข้าหล่าว

[Big MaHad]

ดับเข้าหล่าว

พี่บ่าวซิงโกร่าแมน เบอะผมมันเด็กขี้สงสัย สงสัยไปหมดเลยนิ ลองมาหยอดไว้เล่นๆ เผื่อมีใครพอรู้มั่ง ถ้าผมมีเวลาว่างต่อใดแล้วจะค้นมาแชร์กัน ตอนนี้ไม่ไหวแล้ว อิเรียนไม่จบแล้วนิ อาจารย์ที่ปรึกษาว่า นายBig MaHadเธอน่าจะลาออกไปเรียนโบราณคดี ได้แล้วนะ หลาบบบบ

[ซิงโกร่าแมน]

กำหมังต้องการนักโบราณคดีรุ่นใหม่แบบเธออยู่พอดี
แขบเข้าต่ะ