ตู้ไปรษณีย์เก่าของเมืองสงขลา

[หม่องวิน มอไซ]

ในงานถนนคนเดิน ๑๖๙ ปีเก้าห้อง ที่จัดขึ้นบริเวณถนนนางงามระหว่างวันที่ ๔-๑๑ ก.พ. ๕๓ นั้น
มีเสื้อยืดตัวหนึ่ง ออกแบบเป็นตราประทับไปรษณีย์สงขลา และตู้ไปรษณีย์แบบเก่า
สิ่งที่น่าสนใจคือ ตู้ไปรษณีย์แบบนี้เคยมีใช้จริงในเมืองสงขลาหรือไม่ครับ ไปศึกษาค้นคว้าทางประวัติศาสตร์ และขุดค้นทางโบราณคดีกันดีกว่า

ขอขอบคุณภาพเสื้อสงขลา จากคุณ fairy_tale ครับ

[หม่องวิน มอไซ]

ตู้ไปรษณีย์แบบนี้ เคยนำมาเป็นแบบแสตมป์ชุดงานแสดงตราไปรษณียากรแห่งชาติ พ.ศ. 2532 วันแรกจำหน่าย 4 สิงหาคม พ.ศ. 2532 ชนิดราคา 3 บาท ฉากหลังเป็นที่ทำการไปรษณีย์ในยุคที่ใช้ตู้ไปรษณีย์แบบนั้น ๆ

2 บาท ภาพตู้ไปรษณีย์ในสมัยปัจจุบัน เริ่มใช้ครั้งแรกปี พ.ศ. 2516
3 บาท ภาพตู้ไปรษณีย์ที่อยู่ตามที่ทำการไปรษณีย์ขนาดเล็กในต่างจังหวัด เริ่มใช้ พ.ศ. 2496
4 บาท ภาพตู้ไปรษณีย์ที่อยู่ตามที่ทำการไปรษณีย์ขนาดใหญ่ เริ่มใช้ในปี พ.ศ. 2469
5 บาท ภาพตู้ไปรษณีย์ที่ใช้เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2454 เป็นตู้ที่สั่งทำจากประเทศอังกฤษและสิงคโปร์ ด้านหลังคือ ที่ทำการไปรษณีย์กลาง บางรัก
6 บาท ภาพตู้ไปรษณีย์ที่ประเทศเยอรมนีส่งมาให้เป็นของขวัญเนื่องในโอกาสที่เปิดให้บริการไปรษณีย์ในปี พ.ศ. 2426 ด้านหลังคือ ไปรษณียาคาร อาคารที่ทำการไปรษณีย์หลังแรกของไทย

[หม่องวิน มอไซ]

ในงาน 125 ปีไปรษณีย์ไทย ที่จัดขึ้น ณ ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ระหว่างวันที่ ๑-๑๐ ส.ค. ๕๑ มีการนำตู้ไปรษณีย์แบบนี้มาแสดงด้วยครับ

[หม่องวิน มอไซ]

ผมพยายามเสาะหาภาพถ่ายเก่าเมืองสงขลา ที่มีตู้ไปรษณีย์แบบ ๒๔๙๖ นี้ปรากฏอยู่ในภาพ แต่ยังไม่พบ
สำหรับตู้ไปรษณีย์ที่เก่ากว่า คือแบบ ๒๔๖๙ นั้น ยังพบอนุรักษ์ไว้และใช้งานอยู่ในปัจจุบัน เช่น ที่หน้าไปรษณีย์นครปฐมและที่หน้าสถานีรถไฟนครลำปาง

ตู้ไปรษณีย์แบบ ๒๔๙๖ นี้หล่อด้วยซีเมนต์ ทาสีแดงคาดด้วยสีขาว มีขนาดความจุน้อย จึงเหมาะสำหรับต่างจังหวัดที่มีปริมาณจดหมายแต่ละวันไม่มาก นี่เองอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้หาภาพถ่ายที่ปรากฏตู้ไปรษณีย์แบบนี้ไม่พบ

แม้แต่แสตมป์ชุดบุรุษไปรษณีย์ที่ออกจำหน่ายในปี ๒๕๑๙ ก็ไม่ได้ใช้ตู้ไปรษณีย์รุ่นนี้

[ลูกแมวตาดำๆ]

อ.เอก ผมนึกออกแล้ว อ.จำภาพชุดกำแพงเมืองสงขลาได้ไหมครับ ที่เป็นภาพปัจจุบัน

ที่บริเวณกำแพงเมืองด้านหลัง ธ.กสิกรไทย สาขา ถนนนครใน

ในบริเวณนั้น อ.ได้พบกับซากตู้ไปรษณีย์แบบหล่อด้วยปูนซิเมนต์ด้วยครับ

ผมจะลองไปค้นดูนะครับว่าอยู่ในกระทู้ไหนแล้ว

[ลูกแมวตาดำๆ]

เจอภาพแล้วครับ อ.เอก จากลิงค์นี้ http://www.gimyong.com/webboard/index.php/topic,36091.30.html

เจอของดี ถูกทิ้งไว้อย่างไร้ค่า สิ่งนี้คืออะไร
[attach=1]

ทำจากซีเมนต์ มีร่องรอยว่าเคยทาสีแดงมาก่อน
[attach=2]

ชมกันให้ชัด ๆ มีตราครุฑด้วย
[attach=3]

[หม่องวิน มอไซ]

ขอบคุณมากครับที่ดึงภาพมาให้  :)
ถ้าเจอภาพถ่ายเก่าที่มีตู้ไปรษณีย์แบบนี้ปรากฏอยู่ในภาพก็ขอด้วยนะครับ
(ไม่จำเป็นต้องเป็นสงขลาก็ได้)

[หม่องวิน มอไซ]

ภาพถ่ายองค์พระปฐมเจดีย์ พ.ศ. ๒๕๑๓
มองเห็นตู้ไปรษณีย์รุ่นเก่า พ.ศ. ๒๕๖๙ ตั้งอยู่หน้าไปรษณีย์นครปฐม
ปัจจุบันตู้นี้ยังอนุรักษ์ไว้และใช้งานตามปกติครับ

[หม่องวิน มอไซ]

มาดูภาพในมุมเดียวกัน เมื่อเวลาผ่านไป ๓๕ ปีนะครับ

ทางไปรษณีย์นครปฐมได้อนุรักษ์ตู้ไปรษณีย์แห่งนี้ไว้เป็นอย่างดี
เป็นตู้ไปรษณีย์แบบที่ปรากฏในแสตมป์ชนิดราคา ๔ บาทนั่นเอง

[หม่องวิน มอไซ]

แล้วตู้ไปรษณีย์รุ่น ๒๔๙๖ ล่ะ เคยมีใช้อยู่ที่สงขลาจริง ๆ หรือไม่

ภาพถ่ายเก่าที่ปรากฏรูปตู้ไปรษณีย์แบบนี้ หายากอย่างไม่น่าเชื่อครับ
ทั้ง ๆ ที่รูปทรงสวยงามมาก อาจเป็นเพราะมีใช้เฉพาะหัวเมืองต่างจังหวัด
เลยไม่ค่อยมีใครสนใจถ่ายภาพไว้

แล้วที่เหลือเป็นซากโบราณสถานอยู่ที่ข้างไปรษณีย์สงขลาล่ะ
นำมาจากที่อื่น หรือว่าเป็นของสงขลาเอง ที่เลิกใช้แล้วนำมาเก็บไว้

เมื่อเช้าผมแวะไปที่ไปรษณีย์ ม.เกษตรศาสตร์ กำแพงแสน จ.นครปฐม
เพื่อซื้อแสตมป์ชุด ฮก ลก ซิ่ว ที่พี่สะใภ้อยากได้
แต่ปรากฏว่าหมดเสียแล้วครับ คงต้องไปดูที่ไปรษณีย์ในพระนคร
แถวหัวเมืองบ้านนอกอย่างนี้ หาซื้อยากจัง

แต่ได้ของอย่างอื่นมาแทน ตามภาพครับ

[หม่องวิน มอไซ]

ตามภาพครับ ได้แสตมป์ดอกกุหลาบ มีกลิ่นหอมด้วย
และถือโอกาสซื้อตู้ไปรษณีย์จำลอง สัดส่วน 6/22,000 มาด้วย
ราคาตู้ละ 150 บาท
(ดูแล้วอยากได้ของจริงมากกว่าแฮะ วางหน้าบ้าน เท่ไม่เบา)

[Singoraman]

ตู้ไปรษณีย์ในเมืองสงขลาขณะนี้
ตู้ที่น่าสนใจที่สุด คือ
ตู้หน้าสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสงขลา
ถ. สุขุม ต.บ่อยาง อ.เมือง จ.สงขลา
เชิงเขาตังกวน
อยากรู้ว่าหน้าตาเป็นอย่างไร  รีบไปดูนะครับ

[หม่องวิน มอไซ]

อาจารย์ Singoraman เข้ามาชี้เบาะแสแล้ว ต้องรีบไปดูครับ  :)

ล่าสุดเมื่อวันเสาร์ที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ เมื่อเข้าไปที่ไปรษณีย์สงขลา
พบว่าซากตู้ไปรษณีย์รุ่น ๒๔๙๖ ซึ่งเดิมมีอยู่ ๓ ตู้ หายไปแล้ว ๒ ตู้ เหลืออยู่เพียงตู้เดียว  :o

[หม่องวิน มอไซ]

ที่ก้นตู้มีรอยทาสีแดง ยังใหม่ ๆ อยู่ แสดงว่ามีความพยายามนำตู้นี้ไปปรับปรุงใหม่ แต่ได้เลิกล้มความตั้งใจไป

[หม่องวิน มอไซ]

แล้วข้อสงสัยก็คลี่คลาย เมื่อพบตู้ไปรษณีย์เก่าสองตู้ ทาสีใหม่เอี่ยม ตั้งโชว์อยู่หน้าไปรษณีย์สงขลาครับ  O0

[หม่องวิน มอไซ]

ตู้ไปรษณีย์เก่าสองตู้นี้ กลายมาเป็นอุปกรณ์ประดับหน้าไปรษณีย์สงขลาแล้วครับ

[หม่องวิน มอไซ]

ตู้ที่ใช้งานได้จริง คือตู้รุ่นใหม่ที่อยู่ตรงประตูกระจกในภาพข้างบนครับ

สองตู้นี้ใช้ไม่ได้แน่ เพราะไม่มีเวลาไขระบุไว้ และฝาปิดด้านหลังก็ไม่มีครับ

[หม่องวิน มอไซ]

นี่ครับ ตู้ไปรษณีย์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน มีแถวขาวคาดด้วย แถบนี้เพิ่มเข้ามาเมื่อไม่นานมานี้เอง

[หม่องวิน มอไซ]

เมื่อเปรียบเทียบตู้ไปรษณีย์ปี ๒๔๙๖ กับตู้ที่นำมาปรับปรุงใหม่ ลองดูความแตกต่างครับ




๑) ขาตั้ง อาจเป็นเพราะหาของเก่าไม่ได้แล้ว เลยนำขาตั้งของใหม่มาแทน ไม่เข้ากันเลย
๒) ไม่น่าทาสีขาวบริเวณปากช่องใส่จดหมาย ทำให้ผิดแบบไปจากเดิม

ข้อเสนอแนะ

น่าปรับปรุงให้มีสภาพสมบูรณ์ใช้งานได้ แล้วนำไปติดตั้งบริเวณแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของสงขลา เช่น เขาตังกวน ถนนนางงาม แหลมสมิหลา
เมื่อนักท่องเที่ยวซื้อโปสการ์ดแล้ว สามารถหย่อนตู้ส่งได้เลย ให้บรรยากาศย้อนยุคครับ สมกับสงขลาเมืองเก่า

[หม่องวิน มอไซ]

ภาพตู้ไปรษณีย์ที่สถานีรถไฟชุมทางเขาชุมทอง อ.ร่อนพิบูลย์ จ.นครศรีธรรมราช จากเว็บ junghoo.com
http://www.junghoo.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=43434&Ntype=1

เมื่อไหร่ที่รถไฟสายสงขลาฟื้นคืนชีวิตมาอีกครั้ง ผมจะขอให้ไปรษณีย์นำตู้รุ่น ๒๔๙๖ มาติดตั้งไว้หน้าสถานีแบบนี้ครับ
ฝันคงไม่ไกลเกินจริง

[หม่องวิน มอไซ]

อยากเห็นหน้าสถานีรถไฟสงขลา มีตู้สวย ๆ แบบนี้ครับ

[คนเขารูปช้าง]

เห็นด้วยครับ อ.หม่องฯ แต่แบบจำลอง 6/22,000 ที่ไปรษณีย์ทำขาย ผมรู้สึกจากสายตาว่าสัดส่วนไม่เหมือนกับ ในแสตมป์ตู้ไปรษณีย์ราคา ๓ บาท หรือตัวจริงที่แสดงในงาน ๑๒๕ ปีไปรษณีย์ไทยที่ศูนย์ประชุมฯครับ รู้สึกขาจะใหญ่และสั้นไปครับ