มทร.ศรีวิชัย มอบ “เครื่องอัดกลีบดอกไม้จันทน์” แก่ชุมชน เพิ่มผลผลิต เพิ่มรายได้

[หาดใหญ่ใหม่]

มทร.ศรีวิชัย มอบ "เครื่องอัดกลีบดอกไม้จันทน์" แก่ชุมชน เพิ่มผลผลิต เพิ่มรายได้

[attach=1]
"ดอกไม้จันทน์" สัญลักษณ์แห่งการไว้อาลัย ตามคติความเชื่อของคนไทยพุทธแต่โบราณ ถือว่าการจัดงานฌาปนกิจศพให้คนตาย เป็นการแสดงรักความเคารพ และไว้อาลัยครั้งสุดท้าย ของญาติๆ ทุกสิ่งที่จัดทำจะต้องประณีตและดีที่สุดเท่าที่ฐานะจะเอื้ออำนวย เพราะเชื่อว่าผู้ตายจะได้ไปสู่สุขคติและเมื่อเกิดใหม่ก็จะพบแต่สิ่งที่ดีงาม ในอดีตจะใช้ไม้จันทน์ที่มีกลิ่นหอมหวนมาจัดงานฌาปนกิจศพ แต่เป็นไม้ที่หายาก ราคาสูง และมีไม่เพียงพอต่อความต้องการของท้องตลาดผู้ผลิตจึงนำวัสดุที่หาง่าย คือ การคิดค้นนำกระดาษมาทำดอกไม้จันทน์ ทดแทนไม้จันทน์ที่หายากจนถึงปัจจุบันนี้

    "กลุ่มแม่บ้านดอกไม้จันทน์" ของชุมชนตำบลบ่อดาน อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลาก็เช่นกัน โดยเริ่มต้นรวมกลุ่มกันตั้งแต่ปีพ.ศ. 2542 มีสมาชิกร่วมด้วยช่วยกันจำนวน 16 คน โดยมีอุปกรณ์หัวใจสำคัญอยู่ 1 ชิ้น คือ "ไม้อัดกลีบดอกไม้จันทน์" รวมอายุการใช้งานมากว่า 10 ปีแล้ว อัดกระดาษมานับไม่ถ้วน สภาพเริ่มเก่า สังเกตได้จากรอยสึกหรอจนเป็นหลุมของไม้ส่วนรองอัด ที่ทำหน้าที่รองรับแรงอัดจากแกนด้าย(ส่วนที่ใช้อัดกลีบดอกไม้ให้มีรอยย่น)ผ่านแท่งเหล็กลงสู่กระดาษ ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ต้นคิดเกิดจากภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวบ้าน

ซึ่งข้อมูลที่  งานบริการวิชาการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย ทำการสำรวจความต้องการของชุมชนดังกล่าว พบว่า การอัดกลีบดอกไม้จันทน์แบบวิธีดั้งเดิมนั้น ต้องใช้แรงในการกดอัดกลีบด้วยมือส่งผลให้อัดกลีบดอกได้ช้าและต้องใช้แรงเยอะในการอัดแต่ละครั้งรวมไปถึงสมาชิกส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มแม่บ้านสตรีที่มีอายุค่อนข้างมากทำให้ไม่สามารถผลิตกลีบดอกได้เพียงพอกับความต้องการของตลาด ซึ่งปริมาณความต้องการของกลีบดอกไม้จันทน์ที่ชาวบ้านต้องการใช้ในการผลิตดอกไม้จันทน์จะอยู่ในช่วง 4,000 – 5,000 กลีบดอกต่อสัปดาห์ ซึ่งเป็นปริมาณที่ค่อนข้างสูง จึงได้สร้าง "เครื่องอัดกลีบดอกไม้จันทน์" มอบให้แก่กลุ่มแม่บ้านดอกไม้จันทน์ตำบลบ่อดาน ได้ใช้งาน ลดการใช้แรงงาน เพิ่มผลผลิต และสร้างรายได้ที่มากยิ่งขึ้น

   "เครื่องอัดกลีบดอกไม้จันทน์" พัฒนาโดย อ.วรพงค์ บุญช่วยแทน หัวหน้างานบริการวิชาการ คณะวิศวฯ มทร.ศรีวิชัย ซึ่งอาจารย์ได้เลือกใช้วัสดุสแตนเลสอย่างดีในการทำเป็นโครงสร้างของเครื่อง  ด้านล่างมีล้อหมุน 4  ล้อ สำหรับการเคลื่อนย้ายที่สะดวก โดยแยกการทำงานเป็น 2 ส่วน คือ

1. ตัวเครื่องอัดกลีบดอกไม้จันทน์  ใช้ระบบนิวเมติกส์แรงลมในการอัดกลีบกระดาษ โดยมีชุดอัดกลีบ จะยึดติดอยู่กับส่วนบนของโครงเครื่อง กระบอกลมหรือเรียกว่า กระบอกสูบนิวเมติกส์ ใช้กระบอกลมแบบสองทิศทางที่มีระยะชัก 250 มม. รองรับแรงดันได้สูงสุด 10 บาร์  ซึ่งมีเกตวัดแรงดันลมเพื่อวัดแรงดันลม ผู้ใช้สามารถปรับระดับแรงดันให้มีระดับขึ้นลงช้าหรือเร็วของแท่นอัดกลีบได้ตามต้องการ โดยระบบนิวเมติกส์แรงลมจะส่งแรงดันไปยังแท่นอัดกลีบลงตามแกนเสาด้านล่าง 4  แกนเสา เพื่ออัดกลีบดอกไม้จันทน์  ซึ่งแกนเสาดังกล่าว สำหรับวางกลีบกระดาษที่ตัดเป็นรูปทรงตามขนาดที่ใช้ในการทำดอกไม้จันทน์ ทำมาจากวัสดุสแตนเลส แท่งกลมสูงขึ้นจากฐานประมาณ 10 ซม.
 
2.เครื่องปั้มลมเข้า ใช้เครื่องปั้มลมที่มีกำลังแรงดันไม่ต่ำกว่า 12 บาร์ ใช้ปั้มลมเข้าไปยังระบบนิวเมติกส์ตามแรงลมที่เราต้องการ ซึ่งสามารถหาซื้อได้ตามท้องตลาดได้เลย

[attach=4]
   เมื่อได้นำเครื่องมามอบให้กลุ่มแม่บ้านแล้วนั้น อ.วรพงค์  บุญช่วยแทน อธิบายหลักวิธีการใช้เครื่อง เนื่องจากกลุ่มแม่บ้านเป็นสตรีสูงอายุ เมื่อได้เห็นรูปร่างหน้าตาของเครื่องต่างตื่นเต้นกันยกใหญ่ เพราะยังไม่คุ้นเคยกับการใช้เครื่อง บางคนเริ่มตั้งข้อสงสัยจะใช้การอย่างไร จะทำเป็นหรือไม่  จึงต้องอธิบายกันอย่างละเอียดตั้งแต่การใช้งาน การดูแล บอกเคล็ดลับจำนวนกระดาษที่เหมาะสมกับการอัดกลีบดอกไม้จันทน์เพื่อให้ได้กลีบที่สวยงาม
 
   เริ่มด้วยต้องตัดกระดาษให้ได้ขนาดมาตรฐานการทำดอกไม้จันทน์ แล้วนำกระดาษมาม้วนรอบๆแกนเสาบนฐานของเครื่องแล้วใช้ยางเส้นรัดเพื่อไม่ให้กระดาษหลุดออกจากแกน โดยแนะนำให้ม้วนกระดาษรอบละ 10 กลีบต่อแกนเสา  โดยใช้ความแรงของแรงดันระดับ 4 บาร์ จากนั้นกดปุ่มอัดกลีบให้เครื่องทำงาน ระบบนิวเมติกส์จะค่อยๆส่งแรงดันให้แท่นอัดกลีบเลื่อนลงตามเสาแกนอัด มาอัดกระดาษ และเลื่อนขึ้นกลับในตำแหน่งเดิม จากนั้นแกะยางออกแล้วนำกลีบดอกไม้ออกจากแกนเสา  โดยกลีบดอกไม้จันทน์ที่ผ่านการอัดด้วยเครื่องจะเกิดรอยยับละเอียดมีความประณีต เหมือนทำด้วยมือ

ปริมาณที่ได้ในการอัดกลีบแต่ละครั้งประมาณ 40 กลีบ  โดยข้อมูลจากการผลิตกลีบดอกไม้จันทน์จากไม้อัดกลีบดอกไม้จันทน์ของกลุ่มแม่บ้านจะ ได้ปริมาณ 9,200 กลีบต่อวัน คิดเป็นมูลค่า 736 บาทต่อวัน   แต่เมื่อใช้เครื่องนี้ผลิตกลีบดอกไม้จันทน์ ปรากฏว่าสามารถผลิตกลีบดอกไม้จันทน์ได้ถึง 21,600  กลีบต่อวัน คิดมูลค่าเป็น 1,728 บาท ต่อวัน ดังนั้นจะเห็นได้ว่า ประสิทธิภาพของเครื่องอัดกลีบดอกไม้จันทน์เมื่อเทียบกับไม้อัดกลีบดอกไม้จันทน์แบบดั้งเดิมของชาวบ้านมีประสิทธิภาพที่ดีกว่า

โดยมีกำลังในการผลิตกลีบดอกไม้จันทน์ที่สูงกว่า 2-3 เท่า สามารถสร้างรายได้ให้ได้มากกว่าเป็นเท่าตัวและใช้เวลาในการผลิตที่น้อยกว่าในการผลิตเพื่อให้เพียงพอต่อความต้องการของท้องตลาด อีกทั้งกลีบของดอกไม้จันทน์มีรอยยับละเอียดและประณีตเหมือนทำมือ เหมาะกับการทำดอกไม้จันทน์ ซึ่งสามารนำมาจับกลีบดอกตามลักษณะของดอกไม้จันทน์ ไม่ว่าจะเป็นส่วนของเกสร และกลีบแต่ละกลีบ ให้เป็นดอกไม้จันทน์ที่สวยงาม พร้อมจำหน่ายให้แก่ท้องตลาด หรือจำหน่ายเฉพาะกลีบดอกไม้จันทน์ โดยมีมูลค่าการซื้อขายอยู่ที่กิโลกรัมละ 320 – 350 บาท  ซึ่ง 1 กิโลกรัมนั้นจะมีประมาณ 4,000 กลีบดอกในกรณีกลีบดอกใหญ่และประมาณ 5,000 กลีบดอกกรณีกลีบดอกขนาดเล็ก    
   
[attach=5]
สำหรับกลุ่มแม่บ้านหรือผู้ที่สนใจในรายละเอียดของเครื่องอัดกลีบดอกไม้จันทน์ เพื่อเพิ่มรายได้ให้กลุ่มแม่บ้าน ชุมชน หรือจะเป็นอุตสาหกรรมภายในครัวเรือน อยากจะสร้างอาชีพที่มั่นคง สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย โทร.074-317162-3, 074-317168