หมากล้อม ศาสตร์แห่งการบริหาร

[bobinboom]

คุณก่อศักดิ์ ไชยรัศมีศักดิ์ ปัจจุบันเป็นประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ซี . พี . เซเว่น อีเลฟเว่น จำกัด (มหาชน) และ นายกสมาคมหมากล้อมแห่งประเทศไทย ได้กล่าวไว้ว่า

---การเล่นหมากล้อม คือ การสร้างกลุ่มกำลังบนรากฐาน ของการให้โอกาสและการแบ่งปัน การสร้างสมดุลของสภาวะหน้าที่ความรับผิดชอบต่าง ๆ และความคุ้นเคย ต่อการเปลี่ยนแปลง อย่างไม่มีวันจบสิ้น จึงไม่น่าแปลกใจที่หมากล้อม จะได้รับความนิยม เป็นอย่างมากโดยเฉพาะในประเทศที่มีการพัฒนาทางเศรษฐกิจสูง
"คนที่เล่นหมากล้อมเก่งๆ จะพูดเหมือนกันว่า นี่คือ เกมฝึกการบริหารจัดการอย่างแท้จริงและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการดูแลธุรกิจได้ เราจะเข้าใจว่า ในการรบทีเดียว 6 สนาม เราจะชนะหมดทุกสนามรบมันเป็นไปไม่ได้ ในการรบก็ต้องมีชนะบ้างแพ้บ้างเป็นเรื่องธรรมดา และในการวางแผนการรบ จะมองแบบแคบๆ ไม่ได้ ต้องมองภาพรวม เกมจะฝึกให้รู้จักวางแผนอย่างมีระบบ ให้มองอะไรอย่างแม็คโคร ไม่ใช่มองแค่จุดเล็กๆ หลายคนเล่นหมากล้อม เพื่อดูดซึมศาสตร์บริหาร เพื่อเอาไปใช้ในการทำงาน" ก่อศักดิ์ กล่าว
การขยายสาขาของ "เซเว่น-อีเลฟเว่น" ที่รวดเร็วราวกับดอกเห็ดผุดขึ้นทั่วประเทศด้วยอัตราความเร็ว 40 ชั่วโมงต่อ 1 สาขา ก็เป็นไปตามหลักการวางหมาก ในการเล่นหมากล้อม ที่เขาพลิกแพลงมาสู่กระดานจริง สาขาแต่ละสาขา ของเซเว่นอีเลฟเว่น จึงเปรียบเสมือน กับหมากแต่ละหมาก ที่วางลงบนกระดาน ซึ่ง "ก่อศักดิ์" ได้กล่าวถึง การบริหารงาน บริษัท ซี.พี.เซเว่นอีเลฟเว่น ในเรื่องนี้ไว้ในหนังสือ "ก้าวแรกสู่หมากล้อม" ว่า
"เรามองประเทศไทย ทั้งประเทศ เป็นเสมือน กระดานหมากล้อมกระดานหนึ่ง เร่งเปิดร้านค้าของเราในจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญ ทัศนคติที่ถูกต้องในการเล่นโกะ ก็คือ การไม่ทำลายล้าง ฝ่ายตรงข้าม หากแต่มุ่งสร้างตัวเอง ให้แข็งแรงเป็นหลัก ยกตัวอย่างเช่น แม้แต่ร้านค้า ของฝ่ายตรงข้ามที่อ่อนแอ ก็ยังคงดำรงอยู่ได้เป็นเวลานาน เพราะเราไม่เคยพยายาม ...

รับสอนผู้ใหญ่,วัยรุ่นหรือเด็กๆทุกคนนะครับทุกคนนะครับ โดยเฉพาะนักศึกษาที่สนใจครับ ผมทำงานชมรมหมากกระดานที่มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย ครับ สอนมาได้ปีกว่าแล้วครับ อยากจะแพร่ความรู้หมากล้อมครับ
สนใจติดต่อที่เฟสผมโดยตรง https://www.facebook.com/bobinboom?ref=tn_tnmn หรือโทร 082-4317558 (บูม) ครูสอนหมากล้อมโรงเรียนบ้านรจนา หาดใหญ่

[bobinboom]

ประโยชน์ที่สำคัญอย่างยิ่งอีกประการของหมากล้อม คือ การเข้าถึงปรัชญาชีวิต
คุณก่อศักดิ์ เล่าว่า แม้ หมากล้อม จะเป็นเกมที่เก่าแก่ที่สุดในโลก มีประวัติความเป็นมากว่า 3,000 ปี แต่ก็ยังไม่มีใครรู้กำเนิดว่าเกิดขึ้นมาได้อย่างไร มีคนพูดถึงการเกิด หมากล้อม หลายแบบ แต่ที่น่าจะเป็นไปได้ คือ น่าจะเกิดจาก "สงคราม"

ทางท่านผู้บริหารซีอีโอ ซีพี ออลล์ เกริ่นให้พอเห็นภาพก่อนว่า หมากรุก เทียบแล้วเป็น 1 สนามรบที่ทัพของ 2 ฝ่ายมาเจอกันแล้วรบ จับขุนคู่ต่อสู้กินแล้วก็รู้แพ้รู้ชนะ ส่วน หมากล้อม นั้น "สงคราม" ใหญ่กว่าหมากรุกหลายเท่า เพราะมีเส้นทั้งแนวนอนและแนวตั้งอย่างละ 19 เส้น คิดเป็น 361 จุดตัด เท่ากับหมากรุก 6 กระดาน เพราะแต่ละกระดานของหมากรุกมี 64 ตา การเล่น หมากล้อม จึงไม่ต่างกับการเล่นหมากรุกพร้อมๆ กันถึง 6 กระดาน

เปรียบแล้วคือสงครามที่มีหลายสนามรบ สงครามจึงมีความซับซ้อน ยิ่งใหญ่ และยากกว่า เพราะต้องดูแลหลายสนามรบพร้อมกันบนกระดานเดียว

ผู้บริหารคนเดิม ยกตัวอย่าง "สงคราม 9 ทัพ" เมื่อต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ขณะนั้นกรุงรัตนโกสินทร์เพิ่งตั้งตัว ทุกอย่างยังลำบาก พม่าจึงเตรียมความพร้อมอย่างเต็มที่และมั่นใจว่าเหนือกว่าไทย จึงยกทัพมาโจมตี ดังนั้นเมื่อพม่ายกมา 9 ทัพ ก็ต้องเกิดอย่างน้อย 9 สนามรบ

จอมทัพฝ่ายไทยจึงต้องคิดคล้ายพม่าเพื่ออ่านเกมให้ออก แม่ทัพพม่าคนที่หนึ่ง สอง สาม อาจเก่งมาก แม่ทัพไทยอาจต้านไม่อยู่ แต่ต้องรับมือ เช่น ให้แม่ทัพคนที่แปด ซึ่งไม่มีทางชนะแม่ทัพพม่าคนที่หนึ่งได้ แต่ให้ไปรบเพื่อถ่วงเวลาให้นานที่สุด แล้วให้แม่ทัพคนที่หนึ่งของไทยไปรบกับแม่ทัพคนที่ห้าของพม่า ซึ่งฝีมือด้อยกว่า เมื่อแม่ทัพคนที่หนึ่งของไทยรบชนะแล้ว ก็ให้กลับมาช่วยแม่ทัพคนที่แปดรบกับแม่ทัพพม่าคนที่หนึ่ง เป็นต้น

ดังนั้น...การชนะสงครามต้องคิดมาก ห่วงมาก เทียบกับ หมากล้อม คือ มีหลายสนามรบอยู่ในกระดานเดียวกัน แต่ละเม็ดหมากล้อมเท่ากับ 1 กองร้อย เป็นทรัพยากรที่มีค่า มีแต่คนต้องการ สนามรบใดมีเม็ดเพิ่มเข้าไปก็จะแข็งแรงขึ้น

เกมนี้จึงตรงกับชีวิตของคนเราที่มีความต้องการทรัพยากรที่มีค่ามากสุด คือ เวลา เพราะในหนึ่งวันเรามีอะไรต้องทำไม่รู้ตั้งกี่เรื่อง แล้วยังมีเรื่องครอบครัว การเรียน สังคม เพราะฉะนั้นต้องเลือกใช้เวลาอย่างชาญฉลาดที่สุด และใช้ให้ได้ผลที่สุด

หมากล้อมสอนให้เราอยู่กับทรัพยากรมีจำกัด แต่ความต้องการมีไม่จำกัด การเรียนรู้หลายๆ สนามรบ จึงเป็นเกมที่เราต้องเรียนรู้การดูแลตัวเอง ถ้าดูแลไม่ดี บางคนทุ่มเททำงานได้ประโยชน์มากมายแต่ลืมครอบครัว ลืมสุขภาพ สุดท้ายคือเขาทำดีในสนามหนึ่งแต่อีกสนามหนึ่งทำได้ไม่ดี ต้นทุนของการทำดีในสนามหนึ่งอาจกลายเป็นผลเสียของอีกสนามหนึ่ง เรื่องราวต่างๆ ในชีวิตเรา จึงเปรียบเทียบได้เป็นสนามรบ

"การอยากเอาชนะสนามรบนี้ ทำให้ต้องทุ่มทรัพยากรไปมาก ดังนั้นย่อมมีทรัพยากรน้อยที่จะนำไปใช้ในสนามรบอื่น บนกระดานหมากล้อมทั้ง 2 ฝ่ายต่างมีทรัพยากรเท่ากัน อยู่ที่จะใช้อย่างไรให้คุ้มค่า ทั้งหมดคือกลยุทธ์การเล่นหมากล้อม" คุณก่อศักดิ์ ถ่ายทอด พร้อมบอกด้วยว่า หมากล้อมเป็นเกมที่แปลก หากคิดเอาชนะก็จะแพ้ เมื่อทุ่มทรัพยากรไปแต่ละจุดเพื่อเอาชนะ ก็จะชนะได้แค่ "สนามรบ" แต่แพ้ "สงคราม" โดยรวม แต่จะชนะได้เพราะไม่คิดเอาชนะ

หมากล้อม ไม่ได้ฝึกให้เอาชนะ แต่ก็ไม่สอนให้ยอมแพ้ เป็นการเล่นที่ประคับประคองไม่เอาเปรียบกัน แต่แน่นอนว่าระหว่างเล่น ย่อมต้องมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเผลออารมณ์ ดังนั้นจึงต้องเล่นแบบคุมไม่ให้คิดเอาชนะ แล้วทนกับกิเลสที่จะอยากเอาชนะให้นานกว่า หากคิดแต่จะเอาชนะ นั่นคือการกำลังทำให้ตนเองแพ้

หมากล้อม จึงเป็นเกม "แข่งกันทนยั่ว" เป็นเกมที่ยาก เพราะต้องควบคุมตนเอง หลักของการเล่น หมากล้อม สามารถนำมาใช้ในการบริหารได้ คือ "ไม่คิดร้ายคู่ต่อสู้ เราจะไม่ใช้ทรัพยากรในการทำลายฝ่ายตรงข้าม แต่นำมาใช้เสริมความแข็งแกร่งให้ตนเอง หนีคู่ต่อสู้ไปให้ไกลที่สุด"

"ทุกวันนี้ผมยังได้อะไรจากการเล่นหมากล้อมอยู่ตลอดเวลา ทั้งที่เล่นมากว่า 30 ปีแล้ว แต่ยังไม่หยุดเรียนรู้ เพราะฉะนั้นชีวิตการเรียนรู้ของผมคือหมากล้อม และคงต้องเรียนต่อไปเรื่อยๆ..." นายก่อศักดิ์ กล่าว