31

[ลูกแมวตาดำๆ]

๓๔. วะนาที่ช่อง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๓๕. เรือนในวะนาที่ช่อง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๓๖. ลำธารในวะนาที่ช่อง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๓๗. น้ำตกในวะนาที่ช่อง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๓๘. ศาลาที่พักระหว่างพัทลุงแลช่อง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๓๙. ถนนจากพัทลุงถึงช่อง (ทรงถ่าย)

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๕

อีแอ่นที่ใช้กินกันนี้ปรากฏว่าเมื่อได้แยกธาตุตรวจดูแล้ว เปนสาหร่าย
ทะเลอย่างหนึ่ง หาใช่เขฬะที่เข้าใจกันว่านกสำรอกออกมาจากทรวง
อกนั้นไม่ น่าที่เก็บรังนกชนิดนี้เก็บกันในน่าลมมรสุมตวันตกเฉียงใต้
ภูมิภาพของหมู่เกาะรังนกเหล่านี้งดงามมาก

จากชุมพรมีถนนข้ามคาบสมุทไปยังกระบูรี ซึ่งอยู่ไม่ไกลจาก
ระนองซึ่งเปนที่ทำเหมืองแร่ดีบุกอันสำคัญแห่งหนึ่งนั้น แลที่กระบูรี
นั้นก็มีไร่นาที่ดีอยู่มาก

ตำบลสำคัญถัดชุมพรลงไปนั้น คือ หลังสวน ซึ่งตั้งอยู่ที่ระยะ
กิโลเมเตอร์ ๕๓๓ จากกรุงเทพฯ ที่หลังสวนนั้นมีสวนผลไม้ต่าง ๆ มาก
แลมีการจับปลาด้วยเหมือนกัน ปลาทูนั้นนับว่าเปนปลาสำคัญตาม
ชายทะเลของจังหวัดเหล่านี้ อนึ่งปลาทูนี้ในเทศกาลของมันย่อมมี
ชุกชุมมาก ตั้งแต่หลังสวนขึ้นไปถึงปากน้ำเจ้าพระยา ชาวประโมง
ทำโป๊ะไว้ให้เข้าแล้วจับด้วยอวนอย่างหนึ่ง ปลาทูนี้เปนสินค้าใหญ่ส่ง
ออกไปจำหน่ายยังเมืองต่างประเทศ อย่างใส่เกลือตากแห้งบ้างเปน
ปลาทูน้ำบ้าง พวกชาวประโมงเหล่านี้ เช่น ชาวประโมงในมณฑล
ปัตตานี้นั้น กล่าวกันว่าเมื่อดำลงไปตามโขดต่าง ๆ ในทะเลที่ปลา
ชอบอาไศรย์นั้นแล้วฟังดู ถ้าทีฝูงปลาอยู่ ณ ที่ใดแล้วก็อาจจะทราบได้
แต่ไกลแล้วก็ลงอวนล้อมจับเอา

แร่ดีบุกนั้นก็มีอยู่ตามภูเชาในมณฑลสุราษฎร์นี้ แลมีพวกจีน
ทำกันได้ประโยชน์ดีอยู่ ส่วนผลไม้ต่าง ๆ นั้นมีอุดมมาก เช่น ทุเรียน
มังคุด, มะม่วง, ขนุน, เงาะ, แลลางสาด, เปนต้น นามที่เรียกว่า

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๖

หลังสวนนั้น บางทีจะหมายความว่าเปนรังหรือคลังของสวนก็จะเปน
ได้ เพราะมีสวนมาก

ผลไม้ต่าง ๆ ที่หลังสวนนี้เริ่มออกก่อนผลไม้ในกรุงเทพฯ แล
เมื่อรถไฟระหว่างกรุงเทพฯ แลหลังสวน เดินติดต่อถึงกันได้เสมอแล้ว
ชาวสวนในจังหวัดนี้คงจะส่งผลไม้ต่างๆ โดยทางรถไฟขึ้นมาจำหน่าย
ในกรุงเทพฯ แลจังหวัดต่าง ๆ ได้ราคาดี เพราะผลไม้ต่าง ๆ ในกรุง
เทพฯ ยังไม่มีขาย ทั้งชาวกรุงเทพฯ ก็จะมีผลไม้ต่าง ๆ เช่น มังคุด
ทุเรียน ฯลฯ กินได้นานกว่าแต่ก่อน ที่ดินในคาบสมุทตอนใต้ซึ่งเปน
ดินสีแดงอันนับว่าเปนดินอุดมดีชนิดหนึ่ง ทั้งเปนทำเลอันเหมาะ
สำหรับการเพราะปลูกพืชพรรณต่าง ๆ นั้น ยังมีว่างเปล่าอยู่มาก

อนึ่ง ที่ปากน้ำหลังสวนนี้มีหินใต้น้ำอยู่แห่งหนึ่ง เรียกกันว่า
หินคันนา เพราะมีสัณฐานเปนพืดยาวคล้ายกับคันนายาวประมาณสัก
๔๐ ถึง ๕๐ เส้น แลกั้นทางลมมรสุมที่จะพัดมานั้นอยู่ด้วย หิน
ใต้น้ำนี้เวลาน้ำลงมากจะเห็นบางตอนผุดขึ้นมาปริ่มน้ำ ถ้าจะทำ
กำแพงกันคลื่นเสริมขึ้นบนคันหินใต้น้ำนี้ แลทำเครื่องหมายทาง
สำหรับเรือเข้าออกไว้ด้วยแล้ว บางทีก็จะป้องกันคลื่นในฤดูมรสุม
ได้ดี เพราะน้ำข้างภายในหินแลในลำแม่น้ำหลังสวนนั้นก็ลึกพอ
สำหรับเรือใหญ่ขึ้นไปได้ถึงทางรถไฟ ด้วยเรือที่บรรทุกเครื่องรถไฟนั้น
ได้เคยขึ้นไปมากแล้ว ผู้เดินเรือที่ไม่ชำนาญในน่านน้ำนี้ เวลาเข้า
ออกย่อมกลัวหินใต้น้ำนี้มาก

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๐. สพานเขาเทวะดา ใกล้นาวง (ทรงถ่าย)



หมายเหตุ นาวง เป็นชื่อหมู่บ้าน ปัจจุบันอยู่ริมทางหลวงหมายเลข 4 (เพชรเกษม)
ในตำบลบ้านนา อำเภอศรีนครินทร์ จังหวัดพัทลุง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๑. วะนาที่นาวง พัทลุง (ทรงถ่าย)

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๒. อุโมงค์ ทางร่อนพิบูลย์

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๓. สถานีแยกนคร



หมายเหตุ สถานีแยกนคร ปัจจุบันคือ สถานีชุมทางเขาชุมทอง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๔. วัดมหาธาตุ, นครศรีธรรมราช



หมายเหตุ ปัจจุบันคือวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๕. พระมหาเจดีย์, วัดมหาธาตุ

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๗

ใต้หลังสวนลงไปที่ระยะกิโลเมเตอร์ ๕๗๐ จากกรุงเทพ ฯ นั้น
เปนที่ตั้งโรงงานใหญ่ของกรมรถไฟสายนี้ ซึ่งกำลังทำการก่อสร้าง
อยู่ที่ตำบลคันทุลี ที่ตำบลนี้เปนที่มีอากาศดีทั้งน้ำท่าก็บริบูรณ์ แล
อยู่ห่างจากชายทะเลเพียง ๒ กิโลเมเตอร์เท่านั้น อนึ่งที่เชิงเขาใต้
ตำบลคันทุลีลงไปเล็กน้อยนั้น มีพุน้ำร้อนที่ไหลออกมาจากเขา น้ำ
นี้ได้นำมาแยกธาตุดูปรากฏว่ามีธาตุต่าง ๆ ดังนี้
ทดลองดูว่าจะมีกรดหรือไม่..................มีเชื้อกรดอยู่บ้างเล็กน้อย
สี........................................................ขาวแต่ไม่สู้ใสสอาด
กลิ่น....................................................ไฮโดรเย็นซัลไฟด์
รศ......................................................เค็ม
วัตถุธาตุอันกำเนิดแต่พฤกษาชาติ์แลสัตว์.............๐.๐๐๓ ‰
รวมธาตุเกลือต่าง ๆ..........................................๕.๐๐๖ ‰
ธาตุไนตริก แอนไฮไดรด์...............NO3...........๐.๐๙๘ ‰
ธาตุไนตรัส แอนไฮไดรด์..............NO2...........๐.๐๑๐ ‰
ธาตุซัลเฟอริก แอนไฮไดรด์...........SO3...........๐.๕๔๒ ‰
ธาตุซัลเฟอรัส แอนไฮไดรด์...........SO2..........๑.๑๒๒ ‰
ธาตุโคลไรน์................................Cl................๐.๙๓๔ ‰
ธาตุแอมโมเนีย............................NH4...........๐.๐๐๕ ‰
ธาตุคัลซีอัม.................................Ca..............๐.๓๒๘ ‰
ธาตุแมกนีซีอัม............................Mg..............๐.๑๙๙ ‰

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๘

ธาตุแมกนีซีอัม............................Mg..............๐.๑๙๙ ‰
ธาตุเฟอร์รัม.............................. Fe............... ๑.๒๘๖ ‰
ธาตุโปรเตสซีอัม โบรไมน์ ไอโอได ...................๐.๐๖๒ ‰
รวมธาตุเกลือ ..................................................๕.๐๖๖

น้ำแร่ธาตุเช่นนี้มีชื่อในภาษาลาตินว่า "เอกวา ซาไลนา เฟอรโรยิดุ
โนซา ซัลเฟอรีอา" ตามความเห็นของเจ้าพนักงานแยกธาตุโรงเรียน
ราชแพทยาลัยว่าจะใช้บริโภคไม่ได้ ด้วยมีธาตุเกลืออยู่มากเกินไป
(ถ้าบริโภคจะถ่ายท้อง) แค่ในน้ำนี้มีธาตุซัลเฟอรัสแอนไฮไดรด์ คือ
ธาตุสุพรรณถัน แอนไฮไดรด์เจือปนอยู่มาก บางทีจะมีคุณในการใช้
อาบ เพื่อบำบัดโรคต่าง ๆ ที่เปนตามผิวหนังนั้นได้

ไชยาซึ่งตั้งอยู่ที่ระยะกิโลเมเตอร์ ๕๙๗ นั้น เปนบ้านเมือง
โบราณและมีของโบราณที่น่าดูอยู่บ้าง

ที่สำคัญต่อลงไปนี้ คือ สุราษฎร์ธานี (เดิมเรียกท่าข้าม) อยู่
ที่ระยะกิโลเมเตอร์ ๖๓๕ แลตั้งอยู่บนเนินริมแม่น้ำตาปี (เดิมเรียกว่า
แม่น้ำหลวง) ซึ่งเปนแม่น้ำกว้างใหญ่ มีสพานเหล็กของทางรถไฟ
ยาว ๒๐๐ เมเตอร์ข้ามตรงนี้ อนึ่งที่ใกล้ปากน้ำมีตำบลบ้านใหญ่เรียก
ว่าบ้านดอน ตั้งอยู่ใต้สุราษฎร์ธานีลงไปประมาณ ๒๕ กิโลเมเตอร์
ในแม่น้ำตาปีนี้ในฤดูน่าน้ำเรือสินค้าขนาดใหญ่ขึ้นไปได้ไกลมาก แล
ตามตอนปลายแม่น้ำนี้มีป่าไม้กระยาเลยที่มีราคาอยู่มาก นอกจากนี้
ยังมีถ่านศิลาแลแร่ดีบุก ถ่านนั้นได้ขุดแต่จากชั้นตื้น ๆ มาทดลองดู

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๖. บรรไดขึ้นชั้นปทักษิณมหาเจดีย์, วัดมหาธาตุ

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๗. ภาพที่ผนัง, วัดมหาธาตุ

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๙

ก็ว่าใช้ได้ดี แต่ยังไม่มีผู้ใดไปทำกัน ส่วนแร่ดีบุกนั้นมีผุ้ไปทำกัน
อยู่บ้างแล้ว แร่ธาตุเหล่านี้อยู่ไม่ห่างไกลจากลำน้ำนัก จะขน
มาขึ้นรถไฟหรือบรรทุกเรือที่ปากน้ำก็สดวก ไม่สู้ไกลจากสุราษฎร์
ธานีเท่าใดนัก ตามทางนี้น่าจะเปนทางที่พวกอินเดียเข้ามาตั้งภูมิลำเนาทำ
มาหากินในท้องที่เหล่านี้แต่ในโบราณสมัยแล้วก็เปนได้ ด้วยตามใน
ถ้ำต่าง ๆ ในท้องที่เหล่านี้ ขุดได้พระพุทธรูปและเทวรูปต่าง ๆ ซึ่งพิมพ์
ด้วยดินเหนียวไม่เผา มีอักษรของชาวอินเดียภาคใต้จาฤกไว้ที่ข้างหลัง
นั้นด้วย รูปดินพิมพ์แลอักษรจาฤกเหล่านี้คล้ายหรืออย่างเดียวกันกับ
ที่มีอยู่ที่พุทธโบราณสถานที่ในเกาะชวาแลที่นครวัดเมืองเสียมราบนั้น
ทีเดียว ซึ่งนักโบราณคดีวิจารณกันว่า พวกอินเดียได้มาสร้างไว้
เมื่อราว ๘๐๐ หรือ ๙๐๐ ปีที่ล่วงมาแล้ว ซึ่งน่าจะเปนเวลาที่ชาว
อินเดียเที่ยวแผ่อำนาจสาสนาหาเมืองขึ้นอย่างที่ชาวยุโรปทำอยู่ในกาล
ปัตยุบันนี้ วัตถุโบราณที่พบปะในถ้ำต่าง ๆ นี้ บางทีจะได้สร้างขึ้น
ในสมัยนั้นกระมัง

อนึ่งที่วัดถ้ำสิงขรซึ่งอยู่ริมแม่น้ำตาปีขึ้นไปประมาณสัก ๔๐ กิโล
เมเตอร์ (เรือยนต์เดินอย่างกลางราว ๔ ชั่วโมง) ตามลำแม่น้ำนี้
งดงามดีมาก แลมีบ้านเรือนเรือกสวนไร่นาตลอดทาง ที่วัดถ้ำสิงขร
นี้มีถ้ำอยู่หลังวัดริมแม่น้ำนั้นเอง เข้าก็สดวกง่ายดายไม่พักต้อง
---------
หมายเหตุ วัดถ้ำสิงขร ปัจจุบันอยู่ที่ตำบลถ้ำสิงขร อำเภอคีรีรัฐนิคม จังหวัดสุราษฎร์ธานี

[ลูกแมวตาดำๆ]

๕๐

ปีนป่ายอย่างถ้ำอื่น ๆ แลเปนถ้ำที่ไม่มีใครไปก่อสร้างของต่าง ๆ ไว้
มากนัก จึงยังไม่ทำให้เสียความงามธรรมดาของถ้ำนั้น ถ้ำนี้กว้าง
ขวางยืดยาวมีเปลวปล่องหลายแยกหลายแคว แลถ้าจะเรียกว่าถ้ำ
"แสงงาม" ก็สมควร เพราะแสงสว่างตามที่ต่าง ๆ ในถ้ำนี้จะเห็น
ได้หลายอย่างต่างกัน ผู้ที่เคยได้อ่านได้ฟังเรื่องนิยายต่าง ๆ ซึ่ง
บางทีมีกล่าวถึงแสงสว่างในถ้ำต่าง ๆ อันงดงาม ก็จะเห็นได้ในถ้ำนี้
ที่ปากถ้ำนั้นยังมีพระพุทธรูปศิลาแลงแลเทวะรูปโบราณเหลืออยู่บ้าง ผู้
เดินทางซึ่งมีเวลาพักอยู่ที่สุราษฎร์ธานีหลายวัน ควรหาเรือกลไฟ
หรือเรือยนต์ขึ้นไปเที่ยวที่ถ้ำนี้ เพราะเรือยนต์ขนาดใหญ่ไปได้สดวก
แลเทียบท่าวัดได้ทีเดียว แลจะได้เห็นภูมิลำเนาตามลำแม่น้ำนี้ด้วย

อนึ่งในระหว่างไชยาแลสุราษฎร์ธานีตามสองข้างทางรถไฟนั้นเปน
ไร่นาแลดงตาลอันอุดมดีแลจนสุดสายตา ส่วนตามริมแม่น้ำตาปี,
พุมดวง, พุนพิน, แลท่าทองอันเปนแพรกแยกต่อกับแม่น้ำตาปีนั้นเล่า
(เดละตา) ก็มีสวนมะพร้าวแลไร่นาอันเจริญอยู่ทั่วไป นาที่มีอยู่ตอน
ใกล้ปากน้ำนี้เขาเรียกกันว่า "ไร่นาทุ่ง" เปนนาที่ทำได้ผลเสมอทุกปี
ไม่เสียเลยด้วยมีน้ำพอดีเสมอ เพราะอาไศรย์น้ำทะเลล้นทดขึ้นเอง
หรือถ้ามีน้ำป่าไหลบ่ามามากก็ระบายไหลลงทะเลไปเอง น้ำไม่มาก
เกินไป ส่วนเข้าที่ทำได้ในนาเหล่านี้ว่าเปนเข้าอย่างดี เกือบดีเท่า
เข้านครไชยศรี อันมีชื่อเสียงในเมืองไทยนั้น ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีนี้
น่าจะเหมาะสำหรับสร้างโรงสีกลไฟ เพราะมีเข้าอุดมแลคมนาคม

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๘. สถานีพัทลุง

[ลูกแมวตาดำๆ]

๔๙. ภูเขาที่พัทลุง