ภัยเงียบขนมเด็ก...สมาคมผู้บริโภคสงขลาสำรวจพบฉลากลวงเพียบกว่า 83%

[ทีมงานประชาสัมพันธ์]

ผลสำรวจฉลากขนมหน้ารร.ส่อภัยเงียบ เด็กกินขนมอันตรายเพียบ สมาคมผู้บริโภคสงขลารุกชวน รร.จัดระเบียบ สมาคมผู้บริโภคสงขลา เผย ผลสำรวจฉลากขนมเด็ก 70 ตัวอย่างหน้าโรงเรียน 7 แห่งในหาดใหญ่ ไม่มีเลขอย.27% และไม่พบเลขในสารบบอย. 83% ปัญหาใหญ่คือฉลากลวง เด็กซื้อกินโดยไม่รู้ว่ามีอันตราย ขนมมากกว่าครึ่งไม่เหมาะขายหน้าโรงเรียน ร้านหน้าโรงเรียนไม่ตระหนัก ครูแลผู้ปกครองรู้ปัญหาแต่จัดการไม่ได้เพราะกังวลความขัดแย้งใกล้ชิดจากผู้ค้าที่เป็นร้านและรถเข็น เสนอให้มีกระบวนการสร้างความร่วมมือ และกิจกรรมรณรงค์อย่างต่อเนื่อง

โดยเมื่อ 29 กรกฎาคม 2556 ณ ห้องประชุม สมิหลาบี  โรงแรมไดอิชิ หาดใหญ่  สมาคมผู้บริโภคสงขลา จัดเวทีความร่วมมือพัฒนาคุณภาพอาหารปลอดภัยในเทศบาลนครหาดใหญ่  เผยผลการสำรวจฉลากขนมเด็ก(หน้าโรงเรียน)ในเขตเทศบาลนครหาดใหญ่ โดยดำเนินการสุ่มตรวจขนมหน้าโรงเรียนที่เป็นขนมซองเพื่อสำรวจดูความเสี่ยงของข้อมูลฉลากขนม ในเขตพื้นที่ เทศบาลนครหาดใหญ่จำนวน 7 โรงเรียน ได้แก่ รร.เทศบาล1,รร.เทศบาล2,รร.เทศบาล3, รร.เทศบาล4,รร.เทศบาล5, รร.พลวิทยา,รร.สหศาสตร์วิทยาคารพบขนมซองจำนวนมากอยู่ในสภาพไม่เหมาะสมให้เด็กรับประทาน หลายชนิดมีของเล่นสติ๊กเกอร์ปะปนอยู่กับตัวขนม โดยเฉพาะฉลากไม่สื่อสาร เลขสารบบอย.ไม่เป็นจริง ตัวหนังสืออ่านยาก ตัวเล็ก, ฉลากเป็นภาษาต่างประเทศ (เช่น..อังกฤษ จีน มาเลเซีย อาหรับ )หลายลักษณะจัดได้ว่าเป็นข้อความลวงได้แก่ มาตรฐานฮาลาลGMP และการใส่สัญลักษณ์มาตรฐานไม่เป็นจริง ...โดยรวมเรียกฉลากลวง

[attach=1]

ที่ผ่านมาเครือข่ายผู้บริโภคและภาคีเครือข่ายได้มีการรณรงค์ในการจัดการฉลากขนม ทั้งเรื่องวันผลิต วันหมดอายุ ที่ต้องระบุให้เห็นชัดเจน กำหนดขนาดตัวอักษรที่อ่านได้ง่าย ขนมนำเข้าต้องมีฉลากภาษาไทยกำกับ มีการรณรงค์ให้เกิดการบังคับใช้ฉลากในลักษณะสัญญาณไฟจราจร เขียว เหลือง แดง ซึ่งนักโภชนาการ นายสง่า ดามาพงษ์ ที่ปรึกษากรมอนามัยได้เสนอว่า นอกจากออกมาตรการควบคุมร้านค้าหน้าโรงเรียนแล้ว ต้องติดอาวุธทางปัญญาให้นักเรียนตระหนักถึงอาหาร อาหารว่างที่ดีมีประโยชน์ด้วยโดยเสนอการให้เกรด ขนม เอ บี ซี

จากนั้นหน่วยงานที่เข้าร่วมคือ เทศบาลนครหาดใหญ่,สคบ.,โรงเรียนเทศบาล 2,3,4,5 โรงเรียนพลวิทยา,โรงเรียนสหศาสตร์วิทยาคาร,เครือข่ายเด็กใต้ไม่กินหวาน คณะทันตกรรม มอ.,อสม.หาดใหญ่,อาสาสมัครสมาคมผู้บริโภคสงขลาได้ร่วมแลกเปลี่ยนปัญหาขนมหน้าโรงเรียนพบว่า มีตั้งแต่ปัญหาอันตรายรถเข็นกินทางฟุตบาธเด็กต้องลงเดินบนถนน การจัดวางขนมของร้านค้ารถเข็นเจตนาตั้งขนมให้เด็กเล็กเห็นกระตุ้นการอยากซื้อ หลายโรงเรียนอยู่ใกล้ตลาดนัดทำให้ดูแลลำบาก ต้องการให้หน่วยงานรัฐสอดส่อง ครูเองก็กระทบกระทั่งกับร้านค้าและรถเข็นบ่อยครั้ง ผู้ปกครองกังวลตำหนิโรงเรียนแต่ก็เข้าใจสภาพคุณครู  ปัญหาด้านสุขลักษณะอนามัยจะพบการใช้น้ำแข็งธรรมดา ปัญหาเรื่องน้ำส้มเทียม ปรุงผงชูรส ปัญหาทางโภชนาการ หวาน  มัน เค็ม และปัญหาการปนเปื้อน ปนปลอมสารอันตราย

[attach=7]

แต่ปัญหาใหญ่คือแหล่งกระจายขนมจากตลาดขายส่งที่มีทั้งในตลาดสด ห้างค้าส่ง และเมืองหาดใหญ่คือตลาดกิมหยง สันติสุข ที่มีสินค้าจากชายแดนมาเลเซียจำนวนมาก ที่เข้าข่ายฉลากขนมมีปัญหา แม้จะมีการโยนปัญหาไปมาระหว่างครูและผู้ปกครอง แต่สิ่งที่ต้องเริ่มโดยเร็วคือที่บ้านคือเน้นทำอาหารกินเอง ปัญหาที่เริ่มพบในต่างอำเภอคือมีร้านสะดวกซื้อเป็นตัวกระตุ้นการบริโภค

ขณะนี้ สคบ.ถือเป็นนโยบายโดยสคบ.ส่วนกลางได้ทำหนังสือส่งให้ผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัดตั้ง คณะทำงานตรวจสอบการจำหน่ายสินค้าและบริการบริเวณหน้าโรงเรียน โดยคณะทำงานชุดนี้ต้องจัดทีมออกสุ่มตรวจสินค้าที่ต้องสงสัยว่าจะเป็นอันตราย ต่อเด็กนักเรียน เช่น ของเล่นอันตรายไม่มีคุณภาพ อาหาร และขนมขบเคี้ยว รวมถึงสินค้าต้องห้ามที่สคบ.ได้ประกาศห้ามจำหน่ายไปก่อนหน้านี้ เพราะที่ผ่านมาได้รับการร้องเรียนจากผู้ปกครองหลายรายว่า เห็นสินค้าดังกล่าวถูกลักลอบจำหน่ายอยู่เป็นจำนวนมาก ดังนั้นหากพบว่ามีจำหน่ายจริง ผู้ค้าต้องถูกดำเนินคดีตามกฎหมายอย่างเด็ดขาดทันที

โดยได้ออกกฎหมายฉบับใหม่ ระบุโทษที่รุนแรงขึ้นอีก 1 เท่าตัว คือ จากเดิมหากผมผู้กระทำความผิดลักลอบจำหน่ายสินค้าต้องห้าม มีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ เพิ่มเป็น จำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 500,000 บาทขณะผู้ที่ผลิตหรือนำเข้าสินค้าจากเดิมมีโทษเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า คือ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ เพิ่มเป็นจำคุกไม่เกิน 10 ปี ปรับไม่เกิน 1 ล้านบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ปัญหาเหล่านี้ถ้ามีความผิดชัดเจนจะมีมาตรการทางกฎหมายที่ชัดเจน ก็จะแยกตามปัญหาหนักเบา โดย สคบ.จะร่วมกับ จนท.ตำรวจดำเนินการตรวจค้นและจับปรับถ้ามีข้อมูลการร้องเรียน

จากวงพูดคุยในวันนั้นมีข้อเสนอตั้งแต่การจัดกลไกสารวัตรนักเรียนช่วย ให้ผู้ค้ามีตัวแทนพูดคุยหาทางออกร่วมกันมีโครงการรร.ส่งเสริมสุขภาพระดับเพชร กำหนดเกณฑ์การควบคุมเรื่องขนมซองที่ต้องมีการสุ่มตรวจ โครงการอิ่มท้องสมองใสจะช่วยให้เด็กไม่หิวเวลาเลิกเรียน เทศบาลจะมีเกณฑ์และป้ายสัญลักษณ์อาหารปลอดภัย ดูเรื่องสุขาภิบาล ชุดทดสอบ (แผงลอย 12 ข้อ) ซึ่งมีการเสนอการสร้างหลักเกณฑ์ใหม่ให้บูรณาการองค์ความรู้ได้น่าจะมีการร่วมคุยกัน

โดยเสนอให้ต่อยอดปฏิบัติการจากการสร้างพื้นที่โภชนาการสมวัยในโรงเรียน เชื่อมต่อถึงพื้นที่รอบโรงเรียน รวมถึงการสนับสนุนปฏิบัติการเชิงบวกรุกจากกิจกรรมเล็กๆที่เป็นตัวอย่างแลกเปลี่ยนกันสม่ำเสมอ เบื้องต้นเทศบาลพร้อมจัดกิจกรรมเฝ้าระวังร่วมหน่วยงานและโรงเรียนกว่า  40 แห่งในเทศบาลนครหาดใหญ่ น่าจะทำรูปธรรมเล็กๆที่น่าสนใจ..เช่นการเขียนป้ายคำเตือนเรื่องขนมติดหน้าโรงเรียน สร้างขนมทางเลือก เช่น มีการดำเนินการที่หน้าโรงเรียนธิดาขนมที่เด็กชอบ คืออะไร... มีการปรับเปลี่ยนไปเรื่อยๆทำเรื่องอาหารให้เป็นเรื่องสนุก การดัดแปลงอาหารให้ ชวนกิน หน้าตาแปลก...เด็กเล็กต้องมีผู้ใหญ่ดูแล แต่เด็กโตจะมีเงื่อนไขการคุยกับผู้ค้าได้

ทั้งนี้ผู้เข้าร่วมทั้งหน่วยงาน ครู ผู้ปกครอง และอาสาสมัครผู้บริโภค ต่างเห็นพ้องกันว่าควรมีทั้งงานเชิงรับและรุกอย่างต่อเนื่อง และควรมีการจัดทำข้อเสนอฉลากขนมที่เป็นมิตร และควรมีการดำเนินการเพื่อติดตามและจัดวงคุยร่วมกันในลักษณะงานเชิงบวกเนื่องจากปัญหาขนมมีความซับซ้อนในมิติสังคมจึงลำดับปัญหาหนักเบา เร่งด่วน ... ทำอะไรก่อนเบื้องต้นจะมีการจัดกิจกรรมรณรงค์เรื่อง ฉลากที่เป็นมิตรที่โรงเรียน ในรูปแบบละครเร่และการจัดกิจกรรมหน้าโรงเรียน ซึ่งจะทำความเข้าใจในวงกว้างและและมีปฏิบัติการเฝ้าระวังอย่างเข้มข้นต่อไป

[เตย]

ลูกอยู่ระดับประถม กังวลเรื่องการซื้อขนมกินหน้าโรงเรียนเหมือนกัน สังเกตดูแล้วทั้งของเล่นและขนมไม่ค่อยมีคุณภาพ แต่จะเตือนลูกบ่อยว่าไม่ให้ซื้อกิน แต่เด็กก็คือเด็กบางทีเขาอยากได้อยากกินก็จะงอแงอยู่ตรงนั้นผู้ปกครองก็ลำบากใจ เพราะพอออกจากประตูโรงเรียน ก็จะเจอร้านค้าพวกนี้เลย ไม่รู้จะพาลูกเลี่ยงไปทางไหน

[ต้องอธิบายให้เด็กรู้ครับ]

ลูกอยู่ระดับประถม กังวลเรื่องการซื้อขนมกินหน้าโรงเรียนเหมือนกัน สังเกตดูแล้วทั้งของเล่นและขนมไม่ค่อยมีคุณภาพ แต่จะเตือนลูกบ่อยว่าไม่ให้ซื้อกิน แต่เด็กก็คือเด็กบางทีเขาอยากได้อยากกินก็จะงอแงอยู่ตรงนั้นผู้ปกครองก็ลำบากใจ เพราะพอออกจากประตูโรงเรียน ก็จะเจอร้านค้าพวกนี้เลย ไม่รู้จะพาลูกเลี่ยงไปทางไหน

บอกเค้ารอหน้าประตูเลยครับ พอรถมาก็ให้วิ่งขึ้นรถทันที ห้ามไปที่อื่นเด็ดขาด

หรือไม่ก็ซื้อให้ครั้งนี้ครั้งเดียว ครั้งต่อไปไม่เอาแล้วนะ ให้เค้าเลือกของเล่นที่ชอบเลย