สีน้ำนมแม่ ถ้าไม่ใช่สีขาวจะปลอดภัยไหม ?

[Pangnap]

          น้ำนมแม่เป็นอาหารที่สำคัญของลูกน้อย ทุกหยดที่กว่าจะได้มา นั้นยากลำบาก เพราะคุณแม่ต้องทานอาหาร
บำรุงมากมาย นวดน้ำนม ทำทุกทางเพื่อให้ได้น้ำนมมากที่สุด ดังนั้นคุณแม่มือใหม่ทุกคนคนย่อมสังเกตน้ำนมของตัวเองอยู่ตลอดเวลา และถ้าพบว่าน้ำนมของตัวเองไม่ใช่สีขาว หลายๆคนก็คงตกใจว่าน้ำนมที่ไม่ใช่สีขาวจะกินได้หรือเปล่า วันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับน้ำนมสีต่างๆ ว่าสีไหนลูกกินได้และสีไหนไม่ควรให้ลูกกิน

[attach=1]

สีน้ำนมแม่ บอกคุณภาพน้ำนมแม่
อาหารทุกอย่างมีทั้งคุณและโทษ แม้แต่น้ำนมแม่ ที่ทั่วโลกให้การยอมรับว่าเป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก ก็อาจกลายเป็นโทษได้ ถ้าไม่รู้ว่าน้ำนมแต่ละสีมีความหมายอย่างไร

สีน้ำนมแม่พื้นฐานที่สามารถกินได้

สีของน้ำนมแม่ พื้นฐานจะแบ่งได้เป็น 3 สี ต่างกันไปตามช่วงระยะเวลาหลังจากคลอดลูก และมีอีก 2 สี ที่มีสาเหตุมาจากอาหารที่ส่งผลให้น้ำนมเปลี่ยนสี แต่ก็ยังเป็นสีที่ปลอดภัยอยู่ เพราะอาหารเหล่านั้นล้วนเป็นอาหารที่บำรุงนมแม่ทั้งสิ้น

น้ำนมแม่ หากไม่ได้รับการกระตุ้นจากสิ่งเร้าอื่นๆ สีน้ำนมแม่จะมีสีพื้นฐานอยู่ด้วยกัน 3 สี คือ นมแม่สีเหลือง นมแม่สีใส และนมแม่สีขาว ซึ่งทั้ง 3 สีนี้จะออกมาตามลำดับ ดังนี้

น้ำนมแแม่สีเหลือง (Colostrum)

น้ำนมแม่สีเหลือง หรือ หัวน้ำนม เป็นน้ำนมประเภทแรกที่ออกมาหลังจากคลอดลูก แม้ไม่ใช่สีขาวอย่างที่คุ้นเคย แต่เป็นน้ำนมที่สำคัญ ที่คุณแม่ต้องให้ลูกกินให้ได้ เพราะในบรรดาน้ำนมทั้งหมด น้ำนมแม่สีเหลืองถือว่ามีประโยชน์ที่สุด
ระยะเวลาที่ออกมา : 1 - 7 วันแรกหลังจากคลอด
สรรพคุณ : ช่วยสร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยบำรุงสมอง ช่วยกระตุ้นระบบการย่อยและการขับถ่าย
สารอาหารที่พบในน้ำนม : แลคโตเฟอริน โซเดียมคลอไรด์ แมกนีเซียม โปรตีน และวิตามินต่างๆ

น้ำนมแม่สีใส (Transitional milk)

น้ำนมแม่สีใส หรือ น้ำนมแม่ช่วงปรับเปลี่ยน เป็นน้ำนมที่จะออกมาก่อนน้ำนมขาว น้ำนมใสเองก็มีสรรพคุณแต่ก็ไม่ได้มากมายเท่าน้ำนมแม่สีเหลืองหรือน้ำนมแม่สีขาว นอกจากนี้การให้ลูกน้อยกินน้ำนมใสมากเกินไป อาจทำให้ถ่ายเป็นฟองได้
ระยะเวลาที่ออกมา : 7 - 14 วันหลังจากคลอด
สรรพคุณ : ให้พลังงาน ช่วยสร้างภูมิคุ้มกัน
สารอาหารที่พบในน้ำนม : คาร์โบไฮเดรต ไขมัน แลคโตส และวิตามิน

น้ำนมแม่สีขาว (Mature milk)

น้ำนมแม่สีขาว สีน้ำนมที่คนคุ้นเคยและสบายใจที่สุด น้ำนมระยะนี้เป็นน้ำนมระยะสุดท้าย และหลังจากนี้จะไม่มีการเปลี่ยนสีอีก มีสรรพคุณที่บำรุงและให้พลังงานได้เป็นอย่างดี แต่ในส่วนของสรรพคุณการบำรุงน้ำนมแม่สีขาวยังเป็นรองน้ำนมแม่สีเหลือง
ระยะเวลาที่ออกมา : หลังจากวันที่ 14 หลังคลอดเป็นต้นไป
สรรพคุณ : กระตุ้นภูมิคุ้มกัน ลดอาการอักเสบในระบบทางเดินอาหาร พัฒนาระบบประสาทและการมองเห็น
สารอาหารที่พบในน้ำนม : โอลิโกเเซคคาไรด์ โปรตีน (เคซีน แลคโตเฟอริน อิมมูโนโกลบูลิน ไลโซไซม์ และซีรัมอัลบูมิน) กรดไขมัน DHA

สีน้ำนมแม่ สีอื่นๆที่สามารถกินได้

นอกจากสีน้ำนมแม่ สีพื้นฐาน ยังมีน้ำนมสีอื่นๆที่ปลอดภัยและสามารถให้ลูกกินได้ สีเหล่านั้นได้รับอิทธิพลจากสารอาหารที่คุณแม่รับประทานเข้าไป โดยอาหารพวกนั้นเองก็เป็นอาหารที่มีสรรพคุณที่ประโยชน์ต่อร่างกาย

น้ำนมสีเขียว
น้ำนมสีเขียว เป็นน้ำนมที่ถูกกระตุ้นจากสารอาหารที่มีสีเขียวปนอยู่ โดยมากเป็นผัก ดังนั้นน้ำนมสีเขียวจึงไม่เป็นอันตราย
ปัจจัยที่ส่งผลให้น้ำนมเปลี่ยนสี : ผักโขม สาหร่าย สมุนไพร และผักใบเขียวต่างๆ

น้ำนมสีชมพู หรือ ส้ม
น้ำนมชมพู หรือ ส้ม สีเหล่านี้เกิดจากการกระตุ้นโดยอาหารประเภทผลไม้ โดยสีของน้ำนมแม่จะแตกต่างกันไปตามผลไม้ที่คุณแม่กินเข้าไป แต่สีจะเกิดถ้ากินผลไม้เข้าไปในปริมาณมาก
ปัจจัยที่ส่งผลให้น้ำนมเปลี่ยนสี : บีตรูต ส้ม หรือ น้ำผลไม้


สีน้ำนมแม่ที่ลูกน้อยไม่ควรกิน

แต่ก็มีสีน้ำนมแม่บางสี ที่ไม่ปลอดภัย หากน้ำนมมีสีเหล่านี้ขึ้นมา ควรงดให้นมชั่วคราวและปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีแก้ไขก่อน พอสีน้ำนมกลับมาเป็นปกติจึงค่อยให้ลูกกินเหมือนเดิม

น้ำนมสีน้ำตาล

น้ำนมจะมีสีน้ำตาล หรือ สีสนิม มีสาเหตุจากภาวะน้ำนมมีเลือดปนอยู่มาก โดยปกติแล้วถ้ามีเลือดปนอยู่ในน้ำนมบ้างจะไม่มีผลอะไร แต่ถ้าน้ำนมเริ่มมีสีแดงออกชัดเกินไป ควรหยุดให้นมชั่วคราว ปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและแก้ไขในทันที
ปัจจัยที่ส่งผลให้น้ำนมเปลี่ยนสี : ใช้เครื่องปั๊มน้ำนมในระดับที่แรงเกินไป หรือแรงกระทบอื่นๆที่ทำให้เส้นเลือดฝอยบริเวณเต้านมฉีดขาด

น้ำนมสีดำ

น้ำนมสีดำ มีสาเหตุจากร่างกายได้รับยาปฏิชีวนะจำพวกมิโนไซคลีน ซึ่งทำให้น้ำนมกลายเป็นสีดำได้ โดยยาปฏิชีวนะชนิดนี้ไม่ควรกินในช่วงที่กำลังให้นมลูก ดังนั้นหากต้องกินยาชนิดนี้ให้ปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อใช้ยาตัวอื่นทดแทนก่อน
ปัจจัยที่ส่งผลให้น้ำนมเปลี่ยนสี : ยาปฏิชีวนะจำพวกมิโนไซคลีน

สรุป

จากที่กล่าวไว้ข้างต้นว่า น้ำนมแม่ก็มีทั้งคุณและโทษ จริงอยู่ที่การมีน้ำนมแม่ปริมาณมากเป็นเรื่องที่ดี แต่ต้องคอยสังเกตสีของน้ำนมอย่างสม่ำเสมอ ว่ามีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ เพราะปริมาณมากต้องมาคู่กับคุณภาพที่ดี

[attach=2]