แนวกำแพง-ประตูเมืองสงขลาบ่อยาง

[พีระ ตันติเศรณี]

อยากได้ข้อมูลเรื่องแนวกำแพง-ประตูเมืองสงขลา
(๑) แผนที่เทศบาล๒๔๗๘และก่อนหน้านั้น มีประโยชน์มากช่วยหาแหล่งให้หน่อยครับ
(๒) ข้อสันนิษฐานเรื่องแนวกำแพง โดยเฉพาะที่หักมุมของคุณหม่องวินน่าสนใจมาก น่าจะเป็นแนวตรง เพราะตอนสร้างถนนวิเชียรชมเชื่อมกับนครในช่วงหน้าไปรษณีย์ เอกสารและรูปเก่าช่วงหน้าศาลาว่าการมณฑลเชื่อมกับศาลจังหวัดเดิมไม่น่าจะเป็นแนวกำแพง
(๓) อาเจกร้านก๊วยเตี๋ยวหัวมุมถนนพัทลุงริมถนนรามวิถี แกบอกว่า แนวกำแพงเมืองด้านตะวันออกอยู่ที่เกาะกลางถนนรามวิถี เลนถนนด้านถัดจากกำแพงที่เกาะกลางเป็นทางสัญจรมีบ่อน้ำเป็นระยะๆ
(๔)ตลาดบ่อพลับแถวประตูเมืองจำลองใกล้เลคอินน์ ยังเป็นที่ของสนง.ทรัพย์สินฯ กำลังสืบอยู่อยู่ว่าให้เอกชนเช่าไปยัง เพราะเปิดสู่ทะเลสาบ
(๕)ประตูเมืองจำลองผิดทิศทางและไม่เหมือนของเก่า ของเดิม(ประตูอัคนีวุธ)อลังการกว่า ประตูเมืองถูกจำลองไว้สามแห่ง แต่เพี้ยนหมดเลย น่าเสียดาย

[พีระ ตันติเศรณี]

เอกสารสองชิ้นนี้ตำแหน่งประตูขัดกันบางจุด

[พีระ ตันติเศรณี]

ประตูจันฑีพิทักษ์อยู่แถวจวนหรือบ้านเจ้าเมืองเก่าหรือไม่ คือในรูปหรือไม่ ในรูปคือประตูที่เข้าไปศาลมณฑล แต่เป็นประตูเมืองที่ชื่อจันฑีพิทักษ์หรือไม่ กำแพงศาลมณฑลเป็นอันเดียวกับกำแพงเมืองหรือไม่ทางด้านนี้ จวนหรือบ้านเจ้าเมืองอยู่ในหรืออยู่นอกกำแพงเมือง

[พีระ ตันติเศรณี]

ประตูพุทธรักษาอยู่ในที่ทำการด่านศุลกากรภาคที่คลองขวางหรือไม่

[พีระ ตันติเศรณี]

ประตูมฤคาพิทักษ์อยู่หน้าท่าเรือหะรินเยื้องโรงสีแดงหรือไม่

[พีระ ตันติเศรณี]

ประตูสุรามฤทธิ์ตามเอกสารจากสารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้บอกอยู่ไกล้คลองขวาง แต่ผังเมืองโบราณอยู่แนวถนนยะหริ่งตัดถนนนครนอก

[พีระ ตันติเศรณี]

ประตูสํกดิ์สิทธิ์พิทักษ์ตามผังเมืองโบราณอยู่ที่ถนนยะลา(จากวัดกลาง)ชนถนนนครนอก แต่สารานุกรมฯบอกถนนยะหริ่งตัดนครนอก

[พีระ ตันติเศรณี]

ประตูอัคนีวุธตามผังเมืองโบราณอยู่ที่ถนนพัทลุงชนถนนนครนอก แต่สารานุกรมฯบอกถนนยะลาตัดนครนอก

[พี่]

อยากได้ข้อมูลเรื่องแนวกำแพง-ประตูเมืองสงขลา
(๑) แผนที่เทศบาล๒๔๗๘และก่อนหน้านั้น มีประโยชน์มากช่วยหาแหล่งให้หน่อยครับ

ดาวน์โหลดแผนที่เขตต์เทศบาลสงขลา พ.ศ.๒๔๗๘ ได้ที่

http://www.songkhlaline.com/download/songkhlamap_2478.rar

เป็นไฟล์บีบอัดขนาด 16.42 MB

ขอบคุณท่านพีระ ตันติเศรณี นายกเทศมนตรีเทศบาลนครสงขลา เป็นอย่างสูง ที่เข้ามาร่วมแสดงความคิดเห็นในเว็บกิมหยง

[ซิงโกร่าแมน]

เป็นเกียรติแก่ ห้อง "เรื่องราวสมัยแต่แรก" เป็นอย่างยิ่งครับ
พวกเราคงช่วยกัน เท่าที่ช่วยได้ตามยะถาพะลัง
แต่ก็เป็นอีกพลังที่เป็นส่วนส่งเสริมบ้านเมืองของเราให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องชัดเจน
ในการก้าวเดินต่อไป
ขอเป็นกำลังใจให้ทุกคนครับ

[หม่องวิน มอไซ]

ขอบคุณท่านพีระ ตันติเศรณีเป็นอย่างสูง ดีใจมากครับที่มาเป็นกำลังในการศึกษาวิเคราะห์กำแพงเมืองสงขลาของเรา
เห็นด้วยอย่างยิ่งครับ เรื่อง ตำแหน่งของประตูเมืองขัดแย้งกันในบางจุด คงต้องช่วยกันวิเคราะห์กันต่อไปครับ

แผนที่เทศบาลเมืองสงขลานั้น ที่ละเอียดและเก่าแก่ที่สุดก็คือ แผนที่แนบท้ายพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองสงขลา พ.ศ.๒๔๗๘ ครับ เข้าใจว่ารายละเอียดคงจะเป็นของก่อนหน้าปี ๒๔๗๘ ไปอีกไม่กี่ปีครับ ตามลิงก์ที่ท่าน"พี่" แนะนำครับ
น่าเสียดายที่ยังหาต้นฉบับที่คมชัดกว่านี้ไม่ได้ครับ ฉบับนี้ผมไปหามาได้จากหอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี เจ้าหน้าที่หอสมุดได้กรุณานำไปถ่ายเอกสารมาให้ กระดาษกรอบมากเริ่มขาดแล้วครับ และมีชื่อสถานที่หลายแห่งที่ยังอ่านไม่ออก

[พีระ ตันติเศรณี]

ขอบคุณสำหรับแผนที่เทศบาล๒๔๗๘ ขอบคุณทุกท่านที่ผ่านgimyong.com สับดาห์ที่แล้วเริ่มเข้าห้องเรื่องราวสมัยแต่แรก บางคืนไม่นอนเลยไล่ดูข้อมูลและกระทู้ หลายเรื่องเริ่มตาแจ้ง ลามไปถึงห้องประวัติศาสตร์panthip สรุปว่าได้อะไรดีๆฟรีด้วย เป็นประโยชน์แก่บ้านเมืองจริงๆ
ทำให้คิดถึงเรื่องสังคมเข้มแข็ง พลังของพลเมือง ทำนองนั้น

[คนเขารูปช้าง]

ผมเองก็ขอบคุณท่านพีระ ตันติเศรณีเป็นอย่างสูงเช่นเดียวกันครับ ที่ได้เข้ามาติดตามและให้กำลังใจในห้องสนทนานี้
ทำให้รู้สึกว่าการทำให้สงขลาเป็นสังคมของการเรียนรู้ของพลเมือง รู้ที่มาและรากเหง้าของตัวเองใกล้เคียงความจริงเข้าไปอีก
ถ้ามีเวลาพอจะเข้าไปติดตามอ่านในห้องประวัติศาสตร์panthip ด้วยครับ ผมเองก็เป็นสมาชิก pantip ด้วยชื่อเดียวกันนี้
ก่อนนี้เคยเข้าไปออกความเห็นให้ห้องราชดำเนิน และหว้ากอ แต่ได้ห่างเหินมานานแลัวครับ

[เขยบ่อยาง]

เย้....นายกฯเมืองสงขลามาเยี่ยมชาวกิมหยงด้วย หาโอกาสสื่อสารกับท่านมานานแล้ว แค่อยากบอกว่าย่านนครในและนครนอก"ต้องอนุรักษ์"ให้ถึงที่สุด คนของอนาคตย่อมเรียกร้องต้องการภาพแห่งอดีตอย่างไม่ต้องสงสัย ถ้าทำลายทิ้งหมดแล้วจะเอาอะไรมายืนยันว่าบ้านเราเคยสวยงามคลาสสิคมาก่อน
ผมไปมาเลย์บ่อย ตั้งแต่พ.ศ.2516จนถึงปัจจุบันก็ยังไป แม้ไม่ได้ไปทุกปี แต่ไม่เคยลืม เฉพาะปินังเมืองเดียวไปมาแล้วเกือบ100ครั้งไม่เคยเบื่อเลย ชื่นชมและอิจฉาที่เขาสามารถเอาตัวอาคารย่านเมืองเก่ามาหากินได้"นิรันดร" รัฐบาลท้องถิ่นยอมออกเงินให้เจ้าของอาคารบูรณะเพื่อฟื้นคืนชีพให้ได้ แล้วค่อยเก็บกินระยะยาว ส่งเสริมอาชีพอื่นๆให้ดีตามไปด้วย ขณะที่เรายกย่องแนวคิดของเขา เมื่อพวกเขามาบ้านเราเช่นที่ภูเก็ต,ตรัง,กระบี่,และระนอง เขาก็ตื่นเต้นยินดีที่ได้เห็นอาคารบ้านเรือนวิถีชีวิตเก่าๆเช่นกัน สำหรับตัวเมืองสงขลาในสายตานักเที่ยวสมัครเล่นอย่างผมเห็นว่า"ยังมีอะไรที่ขายได้อีกพอสมควร"อาคารบ้านเรือน,วิถีชีวิต,อาหารเก่าแก่และวัฒนธรรมบางอย่างที่ลืมๆกันไปแต่ยังไม่หายตายจาก เพียงอย่าปล่อยให้ผ่านพ้นคนรุ่นนี้ไปเฉยๆ เช่นอาหารหรือขนมเก่าแก่ แม้เด็กรุ่นใหม่ไม่ต้องการสืบทอดเป็นอาชีพ แต่ถ้า"ขอร้อง"ให้ช่วยรวบรวมสูตรวิธีทำเอามาจดจารเป็นประวัติศาสตร์คู่บ้านคู่เมือง เป็นสิ่งที่สมควรลงมือทำอย่างยิ่ง
รู้ว่าเป็นงานหนักเพราะปล่อยปละละเลยมาหลายสิบปีอย่างน่าเสียดาย แต่ถ้าตั้งใจจริงน่าจะบรรลุเป้าหมายได้

[พีระ ตันติเศรณี]

เพิ่งเข้าไปกระทู้หอนากาอ่านของเขยบ่อยางมาเมื่อกี้
เรื่องเมืองเก่าเราน่าห่วงจริงๆครับ
ได้มีโอกาสไปปีนังกับกลุ่มภาคีคนรักสงขลา ปีนังขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกไปแล้วพร้อมมะละกา มีการจัดการที่ดีมากครับ เห็นแล้วหนาว เพราะมีเรื่องที่ควรทำอีกมากสำหรับสงขลา ยิ่งอ่านบทคัดย่อที่นำเสนอในการประชุมนานาชาติที่จัดโดย Penang Heritage Trust เรื่อง Penang Story ยิ่งทึ่ง มีแม้เรื่องกงสีของบางตระกูล เรื่องกิจการใต้ดิน ฯลฯ
ตลกร้ายคือหนังสือ Singapore - A 700-year History ผมซื้อมาเลยเพราะในคำนำปรารภทำนองว่า หอจดหมายเหตุแห่งชาติสิงคโปร์ให้นักวิชาการเขียนหนังสือเล่มนี้ ด้วยเหตุว่า ตำราสิงคโปร์มักเริ่มต้นประวัติศาสตร์เมื่อเซอร์ราฟเฟิลไปค้นพบสิงคโปร์ในปี ๒๓๖๒ คือเกือบสองร้อยปีที่แล้ว หนังสือเล่มนี้อ้างตำนานปรเมศวรจากปาเล็มบังมาเจอสิงโตที่สิงคโปร์ เมื่อห้าร้อยปีก่อน และหลักฐานทางโบราณคดีว่า สิงคโปร์เป็นศูนย์การค้าขาย(emporium)ในเส้นทางการค้าทางทะเลสมัยราชวงศ์หยวนและหมิงในศตวรรษที่ ๑๔ คือ เมื่อเจ็ดร้อยปีก่อน สาระในหนังสือเล่มนี้เพื่อให้เด็กสิงคโปร์ภูมิใจในชาติ
วันก่อนผมเข้าไปดูบ้านทรงจีนดั้งเดิมที่ถนนนครในหลังหนึ่ง เจ้าของอยู่กรุงเทพฯให้เช่าเดือนละ ๑,๒๐๐ บาท มีการมาให้เช่าช่วงต่อทำร้านอาหารตามสั่งเดือนละ ๒,๐๐๐ บาท ด้านในยังสภาพเดิมๆ แต่ทรุดโทรมมาก เป็นร้านขายยาเก่าแก่ตั้งแต่เริ่มสร้างเมือง มีป้ายบรรพบุรุษพร้อม
คงต้องหามาตรการเร่งด่วนในการอนุรักษ์ วิธืที่ง่าย น่าจะเป็นเทศบาลขอเช่าและเข้าไปปรับปรุงและใช้ประโยชน์ให้เหมาะสม ซึ่งอาคารในสภาพนี้มีหลายหลังมาก
อีกหลังเป็นของพี่สาวเพื่อนผม ศาสตราจารย์ นพ. ชัชลิต รัตรสาร แห่งคณะแพทย์รามา เจอกันในที่ประชุมเตรียมงานชุมนุมนักเรียนเก่ามหาฯที่กรมธนารักษ์ ที่ผู้ว่าฯสุพรรณบุรี สมศักดิ์ ภูรีศรีศักดิ์ ลูกร้านน้ำชาโกแบนเก้าห้องเป็นประธาน มีอาจารย์เธียร เจริญวัฒนาร่วมด้วย ผมบอกกลับไปดูบ้านบ้าง เขาบอกไม่กลับแล้ว ไปคุยกับพี่สาวเอา(บ้านเลขที่ ๑๘๑ นครใน) เป็นการบ้านอีกชิ้นหนึ่ง
แต่เรื่องนี้มีคนใส่ใจเยอะ พี่กระจ่าง จารุพฤกษ์พันธ์ซื้อที่ถนนนครในไปแล้ว ๒ หลัง แล้วขออาจารย์วิษณุ เครืองามมาช่วยพูดที่งานสงขลาแต่แรก ท่านบัญญัติ จันทเสนะ ซึ่งตอนเรียนมาพักที่บ้านเต้าหู้ยี้เสวยก็สนใจ ต้นปีหน้าเทศบาลจะจัดงานทัวร์นครในกับนางงาม ป๋าเปรมท่านจะมานำชมครับ
ตอนนี้เลยใช้วิธีมวยวัด ทำอะไรได้ทำเลย
อาศัยGimyong.comนี่แหละเป็นแหล่งข้อมูลและขุมปัญญา

[Kungd4d]

 :D ;D เป็นปลื้มครับ  ;D :D

[พี่ แอ๊ด]

ขอนำบางส่วนของกำแพงเมืองสงขลา   ที่กล่าวในพงศาวดารเมืองสงขลา
ของเจ้าพระยาวิเชียรคีรี    
"แล้วได้จัดแจงซ่อมแซมกำแพงเมืองแลประตูเมืองตึกดิน แลในจวนนอกจวนต่อก่อร่อถมทราย
ปลูกฉางใส่เข้าไว้สำหรับราชการ ๒ ฉาง แลต่อก่อตะพานลองขวางแลป้อมรักษาขอบเขตที่ปากน้ำ
แหลมซายป้อมหนึ่ง ต่อก่อสระศิลาไว้ที่น่าโรงศาลเจ้ามาจ่อ ปลูกบัวสัตบงกชไว้ให้ดอกให้รากให้ผล
เปนใบทานตามแต่ผู้จะปรารถนา คิดค่าเปนเงินใช้จ่ายตกแต่งกำแพงเมืองประตูหอรบตึกดินแลในจวน
นอกจวน แลต่อก่อตะพานคลองขวางแลป้อมแหลมซาย "

[หม่องวิน มอไซ]

พี่แอ๊ดหายไปหลายวันเลยนะครับ  :D

[พี่แอ๊ด]

พี่แอ๊ดหายไปหลายวันเลยนะครับ  :D

ขอบคุณมากคะ   ที่หายไปเกิดจาก โรคซินโดรมคอมพิวเตอร์
ซึ่งเป็นภัยเงียบของผู้ที่ทำงานหน้าคอม   หมอห้ามใช้คอมมากกว่า 7 ชั่วโมง
เป็นเวลาหนึ่งเดือน   
ต่อเรื่องพงศาวดารเมืองสงขลา   ที่กล่าวถึงกำแพงเมืองสงขลา 
และทางสี่กั๊กกลางตลาดใหญ่     ไม่ทราบว่าหมายถึง  สี่แยกกลาง
ตลาดบ่อพลับหรือเปล่า
"แลระยะทางสถลมารค ตั้งแต่ประตูพระราชวังฝ่ายบูรพ์ตลอดมาถึงช่องเขาตังกวน ๑๙ เส้น
ตั้งแต่ช่องเขาถึงประตูพยัคฆนามเรืองฤทธิ ๒๔ เส้น ตั้งแต่ประตูพยัคฆนามเรืองฤทธิถึง
ประตูวัดมัชฌิมาวาศ ๒๔ เส้น ตั้งแต่ประตูวัดมัชฌิมาวาศถึงทางตลาดสี่กั๊ก ๕ เส้น ตั้งแต่
ทางตลาดสี่กั๊กถึงประตูพุทธรักษา ๑๘ เส้น ตั้งแต่ประตูพุทธรักษาถึงป้อมเทเวศร์บริรักษ์ ๕ เส้น
ตั้งแต่ป้อมเทเวศร์บริรักษ์ถึงทางถนนวัดแจ้ง ๖ เส้น รวมกัน ๑๐๑ เส้น มีเศษ ๑๕ วา ต้อง
หลวงพิทักษ์โกษาคลังจัดแจงปันน่าที่ให้ช่วยกันทำ
@แต่ทางน่าวัดมัชฌิมาวาศตลอดมาถึงทางสี่กั๊กกลางตลาดใหญ่เนื่องมาจนถึงป้อมเทเวศ์รบริรักษ์
ขุดคูสองข้างต่อก่อด้วยศิลา กลางมรคาประสมดินแดงปูนทรายตีพื้นราบเลี่ยนเตียนสอาดจนถึง
ป้อมเทเวศ์รบริรักษ์เจ้าน่าที่น่าร้านช่วยกันกระทำ

[Big Beach]

เอ...

เราเคยคุยไว้กระทู้ไหนบ้างเนาะ

[Big Beach]

ตัวอย่างของบางมะกอก

http://maps.google.co.th/maps/ms?ie=UTF8&hl=th&msa=0&ll=13.755392,100.520611&spn=0.048021,0.071411&z=13&msid=113063331728886345440.000466b6fdd4602581223

ของสงขลา

http://maps.google.co.th/maps/ms?ie=UTF8&hl=th&msa=0&msid=113063331728886345440.0004675bf192329eb68ad&z=12

[หม่องวิน มอไซ]

กระทู้ที่เกี่ยวข้องครับ
ศาลาน้ำหน้าจวนเมืองสงขลา http://www.gimyong.com/board53/index.php/topic,3993.0.html
กำแพงเมืองสงขลา http://www.gimyong.com/webboard/index.php/topic,36091.0.html