"เทพชัย" มั่นใจสื่อไทยเป็นแรงบันดาลใจให้สื่ออาเซียนได้

[ทีมงานบ้านเรา]

โดย เนชั่นทันข่าว http://breakingnews.nationchannel.com

นายเทพชัย หย่อง ผู้อำนวยการอาเซียนทีวี ปาฐกถาพิเศษ สื่อไทยในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน : โอกาสและข้อท้าทาย ในงานวันวิชาการ ครั้งที่ 1 ปี 2555 วันนี้ (1 ธ.ค.) ที่มหาวิทยาลัยเนชั่น จ.ลำปาง ว่า อาเซียนเกิดจากความร่วมมือของรัฐบาลด้านความมั่นคง เกิดจากการจับมือต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ ซึ่งประชาชนไม่ค่อยมีส่วนร่วมหรือมีในระดับที่น้อยมาก ทุกครั้งที่มีการ แสดงจุดยืนร่วมมือร่วมกันก็เป็นความร่วมมือของรัฐบาลหรือฝ่ายความมั่นคงเท่านั้น ทั้งนี้ ประชาคมอาเซียนที่จะเกิดขึ้นในปี 2558 เสาด้านประชาสังคมและวัฒนธรรม ถือเป็นอ่อนที่สุดใน 3 เสาของ ประชาคมอาเซียน ที่ประกอบด้วย 1.ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน 2.ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และ 3.ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนประ ซึ่งถือเป็นประเด็นที่ท้าทายมาก

ทั้งนี้ เรื่องความรับรู้หรือความรู้สึกร่วมจะนำมาสู่บทบาทของสื่อนั้นต้องยอมรับว่าสื่อถือเป็นเสาหลักหนึ่งอย่างไม่เป็นทางการในการสร้างประชาคมขึ้นมาได้ บทบาทที่ผ่านมาสื่อทำงานยัง จำกัดมาก ยังไม่มีความพร้อมมากนัก ปัญหาใหญ่คือการก่อเกิดอาเซียนเป็นความต้องการของชนชั้นปกครองและชนชั้นน้ำ ซึ่งนายสุรินทร์ พิศสุวรรณ เลขาธิการอาเซียน เคยกล่าวว่า การจะเป็น สมาชิกอาเซียนมีคุณสมบัติเดียวคืออยู่ในภูมิภาคเอชียเท่านั้น จึงมีความซับซ้อนเพราะคุณสมบัติแตกต่างกัน ดังนั้น 31 ธันวาคม 2558 ไม่มีความหมายเชิงปฏิบัติ เป็นเพียงความเปลี่ยนแปลงทาง สัญลักษณ์เท่านั้น เป็นแบบอาเซียนเวย์ ค่อยเป็นค่อยไป เชื่อว่าตรงนี้จะเป็นอุปสรรคใหญ่ที่จะเป็นประชาคมอาเซียน

ส่วนบทบาทสื่อถือเป็นความท้าทายอยู่มาก เนื่องจากความแตกต่างและบริบทหลากหลายของอาเซียน สื่อไทยไม่ว่าจะมีอาเซียนหรือไม่ มีหน้าที่ทำให้คนไทยรู้จักประเทศเพื่อนบ้านมากว่านี้ เช่น ลาว พม่า ถามว่าคนไทยรู้จักคน 2 ประเทศนี้มากเพียงใด ความเข้าใจต่อประเทศเหล่านั้นเป็นอย่างไร ตอนนี้ต้องยอมรับว่าข้อจำกัดจำนวนมาก เป็นช่องว่างที่สำคัญ ขณะนั้นความแตกต่างด้าน การปกครองของทั้ง 10 ประเทศ ทำให้สื่อทำงานได้ยากพอสมควร เช่น ไทย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยเต็มรูปแบบ ขณะที่มาเลเซียและสิงคโปร์ มีความเป็น ประชาธิปไตยลดหลั่นกันลงมา และมีบางประเทศที่เป็นเผด็จการ รวมถึงบางประเทศมีการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราช เป็นต้น

"เราจะรายงานเกี่ยวกับประเทศเหล่านั้นได้อย่างไร จะทำเหมือนกับที่สื่อไทยรายงานเรื่องคอรัปชั่น เรื่องสิทธิมนุษยชน ได้อย่างไร ประเทศอื่นจะยอมหรือไม่ นี่คือความท้าทายของสื่อไทย เราจะทำงานอย่างเต็มที่ มีหลักการ แต่ยังคงไว้ซึ่งการทะนุถนอมความรู้สึกของอาเซียนด้วยกันเองได้อย่างไร ทั้งนี้ ผมเชื่อว่าสื่อไทยภาพใหญ่แล้วอยู่แถวหน้า เสรีภาพสื่ออยู่อันดับต้นๆ ไล่เลี่ยกับ ฟิลิปินส์และอินโดนีเซีย ผมเชื่อว่าสื่อไทยเป็นแรงบันดาลใจให้สื่ออื่นในอาเซียนได้ ทั้งนี้ เราเองก็ต้องพยายามยกระดับสื่อในประเทศมีบทบาทมากขึ้น โดยเฉพาะการรายงานเกี่ยวกับอาเซียน" นาย เทพชัย กล่าว

นายเทพชัย กล่าวอีกว่า สื่อไทยเปรียบเหมือนองค์กรเอกชนที่จะต้องต้องปรับตัวเตรียมพร้อมรับกับประชาคมอาเซียน จำเป็นต้องมองตัวเองให้เป็นองค์กร ต้องดูว่าบุคลากรมีความพร้อม มากน้อยเพียงใด ด้านภาษา ทั้งภาษาอังกฤษและภาษาอื่นๆ ที่ต้องรู้ รวมถึงการเรียนรู้เพื่อนบ้านให้มากขึ้น เพื่อไปทำข่าวด้วยความลึกซึ้ง ไม่ใช่ผิวเผิน ไม่ใช่ทำข่าวทางการอย่างเดียว เป็นกลไกช่อง ทางสร้างร่วมมือกับคนในสังคมที่หลากหลายของอาเซียนได้