PCOS คืออะไร? มีลูกได้ไหม? มีวิธีรักษาอย่างไร?

[daisydaily]

การควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติเป็นเรื่องสำคัญ โดยเฉพาะหญิงในวัยเจริญพันธุ์ หากปล่อยให้ร่างกายอ้วนมาก ๆ จะส่งผลให้รอบเดือนมาไม่ปกติ การสร้างฮอร์โมนเพศก็ผิดปกติส่งผลให้เกิดภาวะ Pcos คือ Polycystic Ovary Syndrome หรือโรครังไข่มีถุงน้ำหลายใบ ทำให้มีลูกยาก และเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งในเยื่อบุโพรงมดลูกได้ โรค pcos รักษาอย่างไร? ถุงน้ำในรังไข่หายเองได้ไหม? วันนี้เรามีคำตอบ

[attach=1]

ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS) คืออะไร

ภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ หรือ โรค pcos คือ โรคที่เกิดจากความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ หรือระบบของฮอร์โมนในร่างกาย โดยจะพบเป็นซีสต์หรือถุงน้ำหลายใบในรังไข่ และเติบโตจนเบียดรังไข่จนทำให้รังไข่ทำงานผิดปกติไป


ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS) เกิดจากสาเหตุใด

PCOS คือ ภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ เกิดได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งยังไม่สามารถทราบได้แน่ชัด ได้แก่

ฮอร์โมนแอนโตรเจนสูง
หรือก็คือ ภาวะที่มีฮอร์โมนเพศชายสูง ได้แก มีขนเยอะบริเวณหน้าอก, ริมฝีปาก หรือต้นขา เป็นสิว หรือศีรษะล้าน เป็นต้น

ภาวะดื้อต่ออินซูลิน
ส่งผลให้ร่างกายมีปริมาณน้ำตาลสูงขึ้น ไปรบกวนการตกไข่ ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ

พันธุกรรม
หากครอบครัวมีประวัติว่าคุณแม่เคยเป็นโรคนี้มาก่อน ลูกสาวก็มีโอกาสเกิดโรคนี้ได้เช่นกัน


อาการส่งสัญญาณโรคถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS)

[attach=2]

ด้วย PCOS คือ ภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ อาการที่สามารถสังเกตได้มีดังนี้

ประจำเดือนมาไม่ปกติ
เช่น มีการเว้นช่วงนาน โดยรอบเดือนจะนานเกิน 35 วัน หรือมาไม่ติดต่อกันนานเกิน 3 รอบ เกิดเป็นภาวะไม่ตกไข่เรื้อรัง หรือประจำเดือนมาแต่ก็กะปริบกะปรอย มามากเกินไป อาจส่งผลให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาผิดปกติ

ภาวะอ้วน
การมีน้ำหนักมากเกิน จะมีค่า BMI มากกว่า 25 กิโลกรัมต่อตารางเมตร จะทำให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน

มีลักษณะฮอร์โมนเพศชายเกิน
ดูได้จากการมีขนเยอะบริเวณหน้าอก, เหนือริมฝีปาก, ต้นขา, หน้าแข้ง, หน้ามัน และศีรษะล้าน

ภาวะมีบุตรยาก
เนื่องจากเกิดความผิดปกติของภาวะตกไข่ เพราะรังไข่ถูกเบียด


การตรวจวินิจฉัยของแพทย์

โรค PCOS คือ ภาวะถุงน้ำในรังไข่ที่เกิดขึ้นได้มากกับผู้หญิงที่มีน้ำหนักเกิน แต่เนื่องจากสาเหตุของภาวะนี้ยังไม่สามารถทราบได้แน่ชัด ดังนั้น การตรวจวินิจฉัยของแพทย์จึงมีดังนี้

ซักประวัติ
เป็นการซักประวัติรอบประจำเดือน โดยหากประจำเดือนมาไม่ปกติจะดูได้จากการที่มีรอบเดือนห่างกันเกิด 35 วัน หรือใน 1 ปีมีรอบเดือนน้อยกว่า 8 ครั้ง

ตรวจร่างกาย
เพื่อประเมินฮอร์โมนเพศชายว่ามีมากไปหรือไม่ พร้อมทั้งตรวจภาวการณ์ดื้อต่ออินซูลิน โดยจะเห็นเป็นสีดำตามข้อพับของร่างกาย หากพบภาวะนี้อาจเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานได้ในอนาคต

ตรวจภายใน
หรืออัลตร้าซาวด์ในอุ้งเชิงกราน เพื่อตรวจรังไข่ พร้อมทั้งหาความผิดปกติของส่วนอื่นที่ใกล้เคียงด้วย

เจาะเลือด
เพื่อประเมินฮอร์โมนเพศ และตัดสาเหตุอื่นที่มีอาการคล้ายที่จะเป็น pcos


ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจาก PCOS

โรค PCOS คือ โรคที่มักเกิดกับผู้หญิงที่มีน้ำหนักเกิน หรือมีภาวะอ้วน โดยพบได้มากถึงร้อยละ 1-10 ของผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ ภาวะถุงนำในรังไข่หลายใบหากไม่ได้รับการรักษาอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ ดังนี้

• มีบุตรยาก เนื่องจากภาวะไม่ตกไข่เรื้อรัง หรือหากตั้งครรภ์ก็จะมีโอกาสแท้งลูกได้ในช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์, เสี่ยงต่อการเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์, ทารกไม่เติบโตตามเกณฑ์ รวมถึงเสี่ยงต่อครรภ์เป็นพิษ คลอดก่อนกำหนดได้
• เสี่ยงต่อเยื่อบุโพรงมดลูกหนาขึ้น, มะเร็งที่เยื่อบุโพรงมดลูก และมะเร็งเต้านม
• เป็นโรคเบาหวาน เนื่องจากร่างกายมีภาวะการดื้อต่ออินซูลินมาก่อน
• เสี่ยงต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูง, โรคหลอดเลือดในสมอง และโรคหัวใจในอนาคต
• ภาวะ PCOS เสี่ยงต่อการเป็นโรคซึมเศร้าได้ เพราะเกิดความกังวลกับโรคที่เกิดขึ้น

แนวทางการรักษาภาวะถุงน้ำรังไข่ (PCOS)

[attach=3]

ภาวะถุงน้ำในรังไข่ (PCOS) คือ อีกหนึ่งในโรคที่ทำให้ผู้อยากมีลูกอยู่ในภาวะการมีบุตรยาก เนื่องจากถุงน้ำรังไข่มีการเติบโตจนเบียดรังไข่ ส่งผลให้ภาวะตกไข่ผิดปกติ ทั้งนี้ ภาวะถุงน้ำรังไข่ (pcos) รักษาได้หลายวิธี ดังนี้

• ผู้ที่ไม่ต้องการมีลูก แพทย์จะให้ยาฮอร์โมนหรือห่วงอนามัยที่มีฮอร์โมน เพื่อให้ประจำเดือนมาอย่างสม่ำเสมอ ลดความเสี่ยงในการเกิดเยื่อบุโพรงมดลูกที่หนา
• ผู้ที่ต้องการมีลูก แล้วเป็นถุงน้ำในรังไข่มีลูกได้ไหม แนะนำว่าควรเข้ารับคำปรึกษาและเข้ารับการรักษาผู้มีบุตรยาก ซึ่งแพทย์จะมีแนวทางในการรักษา เช่น การทำ IUI (ฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก) หรือการทำเด็กหลอดแก้ว IVF/ICSI เป็นต้น
• ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานไปแล้ว ควบคุมน้ำหนัก ด้วยการควบคุมอาหาร ควบคู่ไปกับการออกกำลังกาย นับเป็นการรักษา pcos ด้วยตัวเองที่ง่ายอีกวิธีหนึ่ง
• ภาวะ pcos ผ่าตัดได้ด้วยการจี้รังไข่ แต่วิธีนี้มีข้อจำกัดคือ เป็นการรักษาได้ในระยะเวลาสั้น

อีกหนึ่งคำถามสำคัญคือ โรค pcos รักษาหายไหม ภาวะนี้รักษาไม่หายขาดค่ะ เนื่องจากไม่สามารถทราบสาเหตุได้แน่ชัด ทำได้เพียงรักษาตามอาการเท่านั้น


วิธีดูแลตัวเองป้องกันภาวะถุงน้ำรังไข่ (PCOS)

ภาวะถุงน้ำรังไข่ (PCOS) คือ ภาวะหนึ่งทำให้ผู้หญิงตั้งครรภ์ได้ยาก หรือหากตั้งครรภ์ก็เสี่ยงต่อการแท้งได้ในช่วง 3 เดือนแรก ดังนั้น การป้องกันตนเองจากภาวะนี้ สามารถทำได้ ดังนี้

• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
• ทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเน้นผัก ผลไม้ และเลี่ยงแป้ง รวมถึงอาหารที่มีไขมันทรานส์สูง
• หมั่นออกกำลังกายเป็นประจำ
• ทำจิตใจให้สบาย ไม่เครียด เนื่องจากความเครียดส่งผลต่อฮอร์โมน และการตกไข่

ข้อสรุป

ภาวะถุงน้ำในรังไข่ (PCOS) คือ สาเหตุหนึ่งที่ทำให้มีบุตรยาก แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าผู้จะมีลูกไม่ได้ เพียงแต่ต้องเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญการแก้ปัญหาผู้มีบุตรยากโดยเฉพาะ ซึ่งจะรักษาด้วยวิธีใดนั้น แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาตามความเหมาะสม เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดในแต่ละบุคคล